Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
TomaszWieciech
6.2.Prerogatywykrólewskie
Większośćuprawnieńmonarchywynikazustaw,niemniejnajważniejsze
znichwciążmającharakterkrólewskichprerogatyw(royalprerogatives).Są
towszystkieuprawnieniamonarchy,któreniezostałymuprzyznaneprzez
Parlament,akorzystanieznichodbywasiębezjegoudziału.Mająonecha-
rakterrezydualny,cooznacza,żestanowiąpozostałośćarbitralnejwładzy
monarchy.Wzwiązkuztympowstawanienowychuprawnieńtegorodzaju
jestniemożliwe.Prerogatywymożnapodzielićnadwiegrupy:
.
osobiste(personalprerogatives)-królowakorzystaznichsamodziel-
nie,bezudziałuministrów;
.
wykonywaneprzezministrów(prerogativespowersofministers).
Ogromnawiększośćprerogatywkrólewskichnależydodrugiejgru-
py.Królowawykonujejezgodniezradą(onadvice)swoichministrów,co
oznacza,żewładzaprzezniezapewniananależydorządu.Radaoznacza
tubowiemwytycznąpostępowania,którąmonarchinijest,codozasady,
związana.Najważniejszaosobistaprerogatywatoprawopowoływaniaiod-
woływaniapremiera.
Prerogatywymająrozległyzakresmaterialny.Donajważniejszychnależą:
.
zwoływanieizamykaniesesjiParlamentu;
.
udzielaniesankcjikrólewskiejustawom;
.
powoływanieiodwoływaniepremieraorazministrów;
.
prawołaskiiskracaniawyroków;
.
prawozawieraniaiwypowiadaniaumówmiędzynarodowych;
.
uznawanieobcychpaństwirządów;
.
wypowiadaniewojnyizawieraniepokoju;
.
dysponowaniesiłamizbrojnymiwkrajuizagranicą.
Prerogatywypodlegająkontroliparlamentarnejisądowej.Parlamentmoże
uchylićprerogatywęizastąpićjąregulacjąustawową.Zaprzykładzostatnich
latmożeposłużyćodebraniekrólowejprawarozwiązywaniaParlamentuna
podstawieustawyokadencjiParlamentuz2011roku.Rolasądówpolegana
identyfikacjiprerogatyw,awspornychprzypadkach-naokreślaniuich
materialnejtreściorazkontrolisposobuichwykonywania.Częśćpreroga-
tywniepodlegajednakrozpoznaniuprzezsądyzewzględunapolityczny
