Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
prowadzonejwwielukrajachwznacznieszerszymzakresieniżwPolsce
politykiprorodzinnej,procesydemograficznesątrudnosterowalneijakna
raziewwiększościpaństwniewidaćperspektywprzełomuwtejdziedzinie.
Tendencjadowydłużaniasięśredniejżyciaispadkudzietnościwystępuje
nietylkowEuropie,aletakżenainnychkontynentach,np.wUSA,Chinach
czyIndiach.
Wrezultacietychdługoterminowychtrendówdemograficznychzmienia-
jąsięproporcjemiędzyliczebnościąosóbwwiekuprodukcyjnymipopro-
dukcyjnym.Wwiększościkrajówobserwowanyjestwzroststopyzależno-
ści(theold-agedependenciratio),zwanejteżstopąobciążeniademogra-
ficznego,tj.relacjimiędzyliczbąosóbstarszych(wwiekuemerytalnym)
aliczbąosóbwwiekuprodukcyjnym.
Stwarzatoogromnewyzwanieizwiększaryzykodemograficznedlafi-
nansowanychmetodąumowypokoleniowej(repartycji)systemówemery-
talnych,gdzieświadczeniapokoleniaemerytówfinansowanesązbieżących
składeklubzogólnychpodatkówpokoleniapracującego.Łatwosiędomy-
ślić,żezupełnieinaczejwyglądapodstawafinansowatakiegosystemu,gdy
najednegoemerytaprzypadaok.4pracujących,aznaczenietrudniejsze
będziezapewnieniefinansowania,gdyza20-30lat,proporcjatawynosić
będzie3:1,awpołowieXXIw.tylkook.2:1wkrajacheuropejskich.Na-
stępstwemtegosącorazwiększeproblemywzbilansowaniuwzbilansowa-
niufunduszytworzonychzeskładekemerytalnych(lubzogólnychpodat-
ków)zfunduszamiprzeznaczonyminawypłatęemerytur.
Dużenadziejewiązanozwprowadzeniem,propagowanegowlatach
90.XXw.m.in.przezBankŚwiatowy,rozwiązaniapolegającegonawpro-
wadzeniudopublicznychsystemówemerytalnychwarstwy(filara)finan-
sowanegokapitałowo(pokoleniepracującecałośćlubczęśćswoichskładek
emerytalnychprzeznaczanaoszczędzanienawłasnaemeryturę,poprzez
lokowanieich–zapośrednictwemfunduszyemerytalnych–narynkukapi-
tałowym).Jednakżeokazałosię,wnastępstwieglobalnegokryzysufinan-
sowegozlat2008-2009,żetakametodafinansowaniasystemówemerytal-
nychteżjestryzykowna.Wniektórychpaństwachwartośćaktywówfundu-
szyemerytalnychspadłanaweto30%.Ponadtobardzokosztowneokazało
sięprzejścieodjednolitegosystemurepartycyjnegodosystemumieszanego,
reparycyjno-kapitałowego,wsytuacji,gdyprzezkilkadziesiątlattrzeba
wypłacaćświadczeniaosobom,którenabyłyuprawnieniadoemerytur
wsystemierepartycyjnym,atymczasemwartośćskładekbędącychdodys-
pozycjiwczęścirepartycyjnejnowegosystemureparycyjno-kapitałowego
zostajepomniejszona(boresztajestinwestowananarynkufinansowym).
