Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pocztowym,niedotarłydoniemieckiegoadresatainiewyrządziły
nikomuszkody.Niewystarczyłojednakusunąćtegorodzajulistu
zpoczty,trzebabyłojeszczeuprzedzićosobędenuncjowaną,nietylko
wceluustaleniapotencjalnegodelatora.Wieluautorówanonimównie
zadowalałosięjednorazowymdoniesieniemimogłonapisaćponownie.
Wzespole,októrymmowa,znajdujesiępokilkadonosówdotyczących
tejsamejsprawyorazkilkainnychzadnotacjąwrodzaju:„jużtrzecilist
dogestapo”.Niektórzyautorzydonosówwykazujągodnąpodziwu
determinację,jaknaprzykładten,którywpierwszymzdaniuwyznaje:
ByłemtrzyrazywGestapoprzyAl.Szucha25,abyzameldowaćpewne
informacje,alemnietrzechsierżantówwypędzili,powiedzieli,żetunie
wolnochodzić.Przetotocosiędowiedziałemsiępiszębezpośrednio(nr
208).Autorkadonosównr209i210pisze:Najuprzejmieproszępana
Gubernatorasięinteresowaćztymkombynatoremmogędodaćżejajuż
kilkarazypysałamdoWładzNiemieckich.Innydonosicielwykazuje
nawetpewnąwiedzęnatematdziałalnościpodziemia,gdypisze:już
policjabyłazawiadamiana.Alewidoczniektoślistyzabierabodalej
bezkarniecipanowiesobieurzędują(nr183).
Wydajesię,żeprezentowaneniżejlistyskładająsięnapewienobraz
czywzorzecdonosicielstwa.Zpewnościąniewyczerpująonegatunku
anonimowychlistówdowładzwokresieokupacji,alepozwalajątaką
kategorięwpewnymprzybliżeniuprzedstawić.Kolejnedonosy,które
udajesięodnaleźć,wnosząpewneszczegółylubmożeodzwierciedlają
kolorytlokalny,nieprzynosząjednakjakichśzasadniczychuzupełnień
iniemodyfikująistotnienaszejwiedzynatematdonosicielstwa
wPolscewokresieokupacji.Uwagatadotyczydonosówznajdujących
sięwMuzeumPocztyiTelekomunikacjiweWrocławiu9.Jestich
zaledwiesześć–zbytmało,bytraktowaćjejakoosobnyzespół,który
należałobyzanalizować.Przywołujęjewniniejszymtekście
wcharakterzeilustracjiomawianegozbioruzArchiwumInstytutu
PamięciNarodowej.
Zatemniemamydziśpewnościcodotego,wjakisposób
prezentowanelistyprzetrwałydonaszychczasówijakimidrogami
wędrowały,zanimznalazłysięwwarszawskimarchiwum.Tworząone
źródło,któremożnanazwać–używającanalogiidowojennychokreśleń
oficjalnejprasyokupacyjnej–„szmatławym”lub„gadzinowym”.
