Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
natym,żewtychpierwszychbohaterowiecierpią,
awtychdrugichnie,tylkonatym,żewkomediach
zcierpieniawynikająsamopoznanie,skrucha,
przebaczenieimiłość,wtragediachzaścierpienie
skutkujeczymśprzeciwnym–samozaślepieniem,oporem
inienawiścią.
Widzowietragediigreckiejsąjedynieobserwatorami
akcjinascenie,wżadnymraziejejuczestnikami–
cierpieniagłównegobohaterabudząwnichlitość
itrwogę,aleniemogąonipomyśleć:„Cośpodobnego
mogłobysięzdarzyćimnie”,bowtragediigreckiejrzecz
polegaprzecieżnatym,żebohaterjestwyjątkowyijego
tragicznylosteż.ZkoleiwszystkietragedieSzekspira
możnabynazwaćwariacjaminatemattegosamego
tragicznegomitu–jedynego,jakimdysponuje
chrześcijaństwo,czylihistoriiZłegoŁotra–ikażdemu
znasgroziodegraniegonawłasnysposób.Osoby
siedzącenawidownitragediiSzekspirowskiejsąwięc
jednocześniewidzamiiuczestnikami,ponieważto,
corozgrywasięnascenie,tozmyślonahistoria
iprzypowieśćzarazem.
SamuelJohnsonchybamiałrację,mówiącoSzekspirze:
„Odnosisięwrażenie,żejegotragedietoefekt
umiejętności,akomedie–instynktu”.Wątpię,czy
wspołeczeństwiechrześcijańskim,któreniewierzy
wnieuchronnązależnośćmiędzycierpieniemawiną,
możepowstaćwpełnisatysfakcjonującatragedia.
Dramaturgmawięcprzedsobądwiemożliwości.Może
ukazaćszlachetnegoiniewinnegobohatera,którycierpi
zpowoduwyjątkowegonieszczęścia,aleniestworzy
wtensposóbtragedii,tylkopatos.Alboteżmoże
sportretowaćgrzesznika,któryprzezswojegrzechy(które
zwykleprowadządozbrodni)samsprowadzanasiebie
cierpienie.Alenieistniejektośtaki,jakcnygrzesznik,
ponieważgrzeszyćznaczywłaśniestaćsięniecnym.
ISzekspir,iRacineznajdujądlategoproblemupodobne
rozwiązanie–wkładająwustagrzesznikaszlachetną
poezję,wgłębiduszyjednakobajpewniewiedzieli,
żetokuglarskasztuczka.Pierwszylepszydziennikarz
