Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
amerykańskiego.
WrazzpowstaniemirozwojemkinematografiiwizerunekDzikiego
Zachodupropagowaćzaczęłyfilmy.Aletewspaniałewesternynie
przedstawiałyprawdziwegoOldWestu,wzałożeniumiałybowiem
stanowićrozrywkę,anieedukowaćwidzów.Granicapomiędzy
rzeczywistościąafikcjąbyławnichmocnozatarta,chociażjednojest
bezsporne:historianigdyniewidziałaczegośtakiegowcześniejinie
zobaczyniczegotakiegoponownie.Oczywiściebyływtychfilmach
imiłość,iwspaniałeczyny,ibohaterowie,iczarnecharaktery,
zapominanojednaknajczęściejotragediach,złamanychsercach
iniesprawiedliwości.
NajgorzejbylitraktowaniIndianie.Przedstawianoichzwyklejako
żądnychkrwidzikusów,stojącychnadrodzepostępu.Opisywano
szerokodokonywaneprzeznichokrucieństwa,napadyimasakry.Ani
słowaopowodachtejnienawiści,anisłowaprawdyolosiedumnego
luduoszukiwanego,demoralizowanego,wyrzynanegojakkaczki,
skazanegonagłódispychanegonacorazgorsze,jałowepustkowia.
WrzeczywistościrdzennimieszkańcyAmerykibyliodważnymi
iszlachetnymiludźmi,narodemobogatejhistoriiikulturze.Robilito,
conaichmiejscuzrobiłbykażdy—poprostubronilisię,gdyichżycie
byłozagrożone.Mimowieluzwycięstwodniesionychwwalkach
zbiałymi,indiańskakultura,którakwitłaprzeztysiącelat,znikła
wprzeciągukilkudziesięcioleci.Postać„szlachetnego
czerwonoskórego”pojawiłasięwwesternachowielepóźniej,gdy
resztkiIndian,zdziesiątkowanychizamkniętychwewszawych
rezerwatach,przestałybyćpostrachemiprzemieniłysięwinteresujący
relikt.
CzytającmapęStanówZjednoczonychmasięuczucie,jakbyczytało
sięstareindiańskienagrobki:tumieszkali,tupoilikoniewrzece,
tuichwyrżnięto…odMainepoHawajeiodAlaskipoFlorydę
—wszędzieegzotyczne,obcobrzmiącenazwydawnegokrólestwa,
którezamieszkiwałtenwolnyimężnyludstartyzpowierzchniziemi
przezbiałychnajeźdźców.Nagrobachjegomitów,wierzeńikultury
powstałanajbardziejmaterialnacywilizacjaświata,zapobiegliwa
irealistyczna,pełnajednakdotkliwychniepokojówwytryskujących
nieoczekiwaniespodskorupycodzienności.
Amerykajestjednymwielkimcmentarzyskiem,poktórymkrążą
dodzisiajindiańskiewidma.Jejpoczuciewinywobecwytępionego
ludujesttakwielkie,żeniepróbujenawetwynagrodzićtym,którzy
jeszczezostali,straszliwychkrzywdpopełnionychwewcalenietak
