Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Szkiceosferzepublicznejipolskimspołeczeństwieobywatelskim
wstosunkachmiędzynarodowychjest,czyteżbyłoprzezostatnie
dwieścielat,państwonarodowe(nation-state).Gdyzatemmówi-
mydzisiajosferzepublicznej,azwłaszczaosektorzepublicznym,
tomamynauwadzepaństwo.Niezawszejednakiniewszędzie
pojęciate,stosowanenawetwkontekściepolitycznym,odnosiły
siędopaństwa.JürgenHabermaswcytowanejksiążcepokazuje,
jakwXVIIIwiekumieszczaństwo,którewówczesnychstano-
wychpaństwacheuropejskichwcałościnależałodosferyprywat-
nej(sferapublicznabyłaograniczonadodworuiobjętejprzywi-
lejamipublicznymiszlachty),budowałoswojąsferępubliczną
przezrozwójspecyficznejliteratury,azwłaszczaprasy.Owa„pu-
blicznośćczytająca”była,jakpiszeHabermas,abstrakcyjnym„li-
terackimoponentem”władzypaństwowejidałapocząteksferze
publicznejspołeczeństwaobywatelskiego3.Możnatoująćjeszcze
inaczej:mieszczaństwodziękiliteraturzeibudowanejprzeznią
świadomościzbiorowejweszłodonarodupolitycznego4.
Możemyzatemprzyjąć,żewkażdymspołeczeństwie(wielkiej
wspólnocieludzkiejobdarzonejwłasnąkulturą),zarównowsen-
siehistorycznym,jakigeograficznym,występujązjawiska,które
możnanazwaćpublicznymiprywatnymwymiaremżyciazbioro-
wego,chociażwyrazistośćtegopodziałuwposzczególnychspo-
łeczeństwachmożebyćbardzozróżnicowana.Wymiarpubliczny,
sferapublicznaczypoprostupublicznośćdanejzbiorowościto
3
Por.J.Habermas,op.cit.,s.23.
4
Współcześniekonomiściiteoretycyorganizacjiizarządzaniaprze-
chodząnaogółdoporządkunadtymihistorycznymizróżnicowaniami.
NaprzykładP.A.SamuelsoniW.D.NordhauswksiążceEkonomia2,
WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1996piszą:„Dobropubliczne
totakie,októrenietrzebarywalizować,aniniemożnanikogowykluczyć
zkonsumpcji”(s.237);cyt.za:B.Kożuch,Zarządzaniepublicznewteorii
ipraktycepolskichorganizacji,WydawnictwoPLACET,Warszawa2004,
s.84.Wartojednakpamiętaćotym,żetakjesttylkowewspółczesnych
społeczeństwachdemokratycznych.
