Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JaninaKamińska
wodzienauczycielskim,praceKomisjinadorganizacjąkształcenia
nauczycieli,atakżepokazałasylwetkiwielunauczycieliszkółW.Ks.
Lit.,orazSzkolnictwoKomisjiEdukacjiNarodowejwWielkimKsięstwie
Litewskim2.Publikacjetestanowiąpunktwyjściadodalszychbadań
iposzukiwań.NiektórewątkiustaloneprzezSzybiakmogąbyćdziś
rozszerzonedziękiźródłomudostępnionymprzezRosyjskiePaństwo-
weArchiwumAktDawnychwMoskwie(RGADA)3,atakżeszerszej
kwerendziearchiwalnejwOddzialeRękopisówBibliotekiUniwersy-
tetuWileńskiego,któragromadziOpisysłużbowenauczycielizokresu
porozbiorowego,czylilat,gdywszkołachpracowalinauczycielewy-
kształceniwokresieKEN4.
***
WażnymzadaniemwreformieszkolnictwazaproponowanejprzezKo-
misjęEdukacjiNarodowejbyłoprzygotowaniekadrynauczycielskiej.
Myślenieonauczycielachobecnebyłoodpierwszychchwilpowoła-
nianowejwładzyoświatowej,aledopierow1781rokuzostałwydany
Projekt.UstawyKomisjiEdukacjiNarodowejdlastanuakademickiegoina
szkoływkrajachRzeczypospolitejprzepisane,wktórymzawartezostały
przepisynormującepracę,atakżeprocesprzygotowaniazawodowego
nauczycieli.
Komisjautworzyłastannauczycielski,czyliUstanakademicki”,któ-
ryUodbieraćmawszelkącześć,wysokiepoważanieiokazaniewdzięcz-
ności”5.Nauczycielebowiemmielidowypełnieniamisjęnietylkokształ-
cenia,aleprzedewszystkimdobregoprzygotowaniaobywatelidla
Rzeczypospolitej.
Projektzakładałutworzenieprzyszkołachgłównychinstytucjikształ-
cącejnauczycieli,któraotrzymałanazwęSeminariumKandydatów
.
2I.Szybiak,SzkolnictwoKomisjiEdukacjiNarodowejwWielkimKsięstwieLitewskim,
Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk1973.
3RGADA,ZespółF1603:KomisjaFunduszuEdukacyjnego.Przezwielelatźródła
teniebyłydostępnedlabadaczy.Natematzasobówtegozespołuzob.J.Kamińska,
E.Kula,ŹródładodziejówKomisjiEdukacjiNarodowejwzasobachRosyjskiegoPaństwowe-
goArchiwumAktdawnychwMoskwie,URozprawyzDziejówOświaty”,t.53,2016.
4OpisysłużboweprzechowywanesąwOddzialeRękopisówBibliotekiUniwersy-
tetuWileńskiego[VilniausuniversitetobibliotekosRankraščiųskyrius]wZespoleF2
KC–KuratoriaCzartoryskich,m.in.zlat1805–1817:sygn.F2KC128;z1809r.–sygn.F2
KC129;z1810r.–F2KC130.
5Projekt.UstawyKomisjiEdukacjiNarodowejdlastanuakademickiegoinaszkoły
wkrajachRzeczypospolitejprzepisane,1781[b.m.w.],Rozdz.I,s.A.ProjektdostępnywCBN
Polona.Zob.:https://polona.pl/item/projekt-ustawy-komissyi-edukacyi-narodowey
-dla-stanu-akademickiego-i-na-szkoly-w-kraiach,MTE3MDIyNDk/8/#info:book-
marks(dostęp:20.04.2019).
12
