Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Naprzestrzenitrzechostatnichstulecinaziemiachpolskichdoszłodo
kilkuważnychwydarzeńedukacyjnych.W1773rokupowołanoKomi-
sjęEdukacjiNarodowej,państwowyurządszkolny,niemającywcze-
śniejszychwzorówwkrajuanizagranicą.KENprzetrwaładoczasów
insurekcjikościuszkowskiejiwniosławieleciekawychrozwiązań,do
którychnawiązywanowlatachnastępnych.Nauwagęzasługiwałaor-
ganizacjaszkolnictwa,noweprogramynauczania,podręcznikiszkolne
orazpowołaniestanuakademickiego,złożonegoznauczycieliświec-
kich.DodziełaKomisjiEdukacjiNarodowejnawiązanowczasach
KsięstwaWarszawskiego,apowołanewówczasseminarianauczy-
cielskiewPoznaniuiPuławachbyłyjednymizpierwszychwEuropie.
Wokresiezaborówmusieliśmyzmierzyćsięzproblememgermaniza-
cjiirusyfikacjipolskiejoświaty,chociażwGalicjipo1866rokunastą-
piłprocesrepolonizacji,czyliprzywracaniajęzykapolskiegowszko-
łach,wktórychwiększośćstanowiłydziecinarodowościpolskiej.Do
odbudowyszkołypolskiejdoszłowlatach1918–1939.Stworzonodla
niejsolidnepodstawyprawne,aUstawaz11marca1932rokuoustro-
juszkolnictwaotworzyładrogędopolskiegosystemuedukacji.Zdużą
krytykąodnosimysiędzisiajdoczasówPRL,niezapominajmyjed-
nak,żeukształtowałyonewspółczesneobliczepolskiegoszkolnictwa.
Niniejszapublikacjamanaceluukazanienajnowszychbadańdo-
tyczącychszkołypolskiejwokresieodXVIIIdoXXIwieku.Donauko-
wejdebatywybranokilkazagadnieńodnoszącychsiędokwestiipe-
deutologicznych(kształcenienauczycieliwSzkoleGłównejWielkiego
KsięstwaLitewskiego,seminariumnauczycielskieJózefaJeziorowskie-
gowPoznaniu,kształcenieisamokształcenienauczycieligalicyjskich
szkółludowych,PaństwoweSeminariumOchroniarskieim.Stanisła-
waJachowiczaweLwowie),kwestiiszkolnictwa(dyrektorowiewszko-
łachwydziałuwielkopolskiegoKomisjiEdukacjiNarodowej,szkoła
galicyjskaXIXiXXwiekuwopisachliterackichipamiętnikarskich,
gryizabawywgimnazjachgalicyjskichnaprzełomieXIXiXXwieku,
szkołapolskaikształcenienaziemiachpolskichodXVIIIdoXXwieku
wświetleczasopiśmiennictwaanglojęzycznego,troskaozdrowiedzie-
5
