Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tłohistoryczne
PodtytułutworuAbramowicza,sformułowanyjużprzyokazjipublika-
cjifragmentówtekstunałamachprasy,brzmiAbildfunjidisznlebninder
Lite[ObrazżyciażydowskiegonaLitwie].Jednoznaczniesytuujeonakcję
zarównowprzestrzenigeograficznej,jakispołecznej.PojęcieLite,którym
posłużyłsięAbramowicz,wprzybliżeniuodpowiadaterytoriumdawne-
goWielkiegoKsięstwaLitewskiego.Tymsamymbliskiejestszerokiemu
rozumieniunazwyLitwa,nieograniczonemudokrainetnicznielitewskich.
ObszartenprzezsetkilatstanowiłjedenzfilarówRzeczypospolitejObojga
Narodów.WwynikurozbiorówdrugiejpołowyXVIIIstuleciazostałniemal
wcałościwłączonywgraniceRosjiipodzielonyadministracyjnenaguber-
nie(wmiejscedotychczasistniejącychwojewództw).Większośćopisanych
wpowieściwydarzeńmamiejscewprowincjonalnymmiasteczkuKopyl,
leżącymwpowieciesłuckimgubernimińskiej,atakżewjegonajbliższej
okolicy.Jesttowięckrainazdominowanaetnicznieprzezludnośćbiałoru-
ską,wśródktórejwyróżniająsięmiasta-zamieszkałewdużymstopniu
przezwyznawcówjudaizmu-orazpielęgnującezwiązkizpolskościądwo-
ryziemiańskie.Pierwszymznaczniejszymcentrumkulturyżydowskiej,do
któregomłodybohaterudajesięponaukę,jestgłównemiastopowiatu,
Słuck.WłaściwymmiastemstołecznymjawisięnatomiastWilno,októre-
gozaletach,wspaniałymdziedzictwierabinicznym,atakżewstydliwych
wadachrozprawiająmieszkańcyKopyla,goszczącprzykolacjichętnieoglą-
danegowędrowca.Całościąadministrujeaparaturzędniczyposługującysię
językiemrosyjskim.Jednązgłównychrólwutworzeodgrywaprzyroda.
Mendelerozpływasięnadopisamigęstwinleśnych,pólusianychzbożem,
dzikiejihodowlanejzwierzyny,auczuciaprzezniegowyrażoneprzypo-
minajączytelnikowinajlepszeprzykładypejzażyutrwalonychnakartach
literaturyromantycznej.PozatakrozumianymterytoriumLitwyznajduje
sięWołyń,krainastosunkowobliska,wszakżenaswójsposóbodmienna,
atakżeznacznieodleglejszeguberniejekaterynosławskaichersońska.Te
ostatnietworzyłyod1802rokuterytoriumtzw.Noworosji,któregojednym
znajważniejszychośrodkówmiejskichbyłaOdessa.Natleatrakcyjnych
osadniczozakątkówImperiumRosyjskiegoLitwajawisięwpowieścijako
nobliwa,chociażniecozubożałakolebkakulturyżydowskiej.Większość
wspomnianychwyżejnazwgeograficznychautorskrywapodskrótami,
niejestjednakwtymkonsekwentnyiichrozszyfrowanie-wwiększości
przypadków-nienastręczaproblemów.
Pierwszoplanowemiejscewautobiografiipisarzzarezerwowałwszakże
dlaludzi-jednostekigrup.Jesttoopowieśćocodziennościmieszkańców
VIII
Wstęp
