Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jącesięrównieżkontaktamizministerstwemwojny–byłoponiekąddzisiejszym
sztabemgeneralnym,instytucjąwywierającądecydującywpływnadecyzjedowód-
cy,nieponoszącąjednakwrazznimodpowiedzialności.
WGeneralnymKwatermistrzostwieplanamiprzyszłejwojny–chociażniena-
leżałotodojegozadań–zajmowałsięjedynieppłk(od26.02.1831r.płk,od
4.04.1831r.gen.bryg.,od19.08.1831r.gen.dyw.)IgnacyPrądzyński.Stanisław
Barzykowski,działaczemigracjipopowstaniowejcharakteryzowałgonastępująco:
„Prądzyńskibyłoficerempełnymwysokichzdolności,lecztakznaturyswojej,
jakizwykształceniabyłwięcejoficeremteoretycznym,jakpraktycznym,więcej
dopióraikwateryzdolny,jakdopolabitwy.Wgabineciezłatwościąwkażdym
położeniuplanyukładał,anawetwykonanieichzaznaczał,atrudnościgoniezra-
żały,łamaćjeumiał.Cojednakbyłodobremwgabinecienastoliku,toczęstoin-
nemnapolubitwysięstawało,boniewykonalnem.Samnadtowprzeprowadzeniu
swychplanówniemiałdośćwiary,zaufania,stałości.Najmniejszaprzeciwnośćgo
zrażała,umysłchwiaćsięzaczynałiwykonaniebyłosłabeiniepewne.Jakbyłzu-
chwaływpojęciuplanu,taktrwożliwywspełnieniu.Przetowięcejgenialnytwór-
ca,jaktechnikwykonawczy,więcejpoetamilitarny,jakgenerał,jakwódzdobo-
jówdojrzały”30.
Prądzyńskiegowysokoocenianowrosyjskichkołachwojskowych31.Historycy
wojskowiuznajągozajednegoznajwiększychpolskichprzedstawicielimyśliwoj-
skowejpierwszejpołowyXIXwieku32.
Korpuskwatermistrzostwaskładałsię(w1830r.)z1generała,2jegoadiutan-
tów,8pułkowników,1podpułkownika,8kapitanów,20poruczników,13podpo-
rucznikóworaznieznanejbliżejliczbypodoficerów33.Oficeromtegopionustawia-
nowyższewymaganiawzakresieteoretycznejwiedzywojskowej34.
WpierwszychlatachistnieniaKrólestwaoficerowiekwatermistrzostwawytycza-
ligranicemiędzyKrólestwemaPrusamiiAustrią35.Sporządzalirównieżmapyoraz
kierowalipracamiwodno-kanalizacyjnymi(KanałAugustowski)idrogowymi.
KompetencjiGeneralnegoKwatermistrzostwanigdynieokreślono.Zadaniawyko-
nywaneprzeztęinstytucjęświadczyłyojejoderwaniuodwojska.WstrukturzeGe-
neralnegoKwatermistrzostwatkwiłzarodekkonfliktuzeSztabemGłównym.
CzęśćIII(kierowanaprzezgen.dyw.JózefaRautenstraucha,mającegotytułge-
neraładyżurnegowKomisjiRządowejWojny)stanowiłaGłówneDyżurstwo.Pra-
cowałownimokoło40oficerówipodoficerów.Byłatoinstytucjaprzeniesiona
zówczesnejarmiirosyjskiej.Dojejzadańnależałym.in.sprawyfinansowe,awanse,
1111111
30S.Barzykowski,Historyapowstanialistopadowego,Poznań1884,t.III,s.38.
31Szerzej:A.K.Puzyrewski,Wojnapolsko-ruska1831,Warszawa1899,s.5.
32Szerzej:L.Wyszczelski,Historiapolskiejmyśliwojskowej,Warszawa2001,s.105-114.
33W.Tokarz,ArmiaKrólestwa...,s.225.
34Wkońcu1820r.otwartopolskąszkołędlakadrkwatermistrzostwa.Początkowokursdwuletni
obejmował,opróczprzedmiotówwojskowych,budownictwocywilne,geometrięwykreślną,
pomiarytopograficzne,geodezję,chemię,fizykęimatematykę.Późniejwprowadzonokursy
trzyletnieiczteroletnie.ZajęciaprowadziliprofesorowieUniwersytetuWarszawskiegoiwybitni
fachowcywojskowi.Absolwenciszkołyodbywalipraktykęnapoligonachiwzakładachdo-
świadczalnych.
35S.Dutkiewicz,WojskoPolskieisztukawojenna...,s.367.
19
