Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dyscyplina,administracjaisłużbaporządkowo-ochronna.Wniektórychsprawach
dublowałapracedyrekcjiIIKomisjiRządowejWojny.
Nadzień30września1830r.SztabGłównyliczył4generałówi98oficerów36.
Częśćgenerałówioficerów,niemogącsiępogodzićzestosunkamipanującymiwar-
miiKrólestwaPolskiegopodałasiędodymisji.Dotejgrupynależelim.in.generało-
wieDąbrowski,Kniaziewicz,Sułkowski,Wielhorski.Ichmiejscezajęliludzienowi,
małoznaniinielubianiwwojsku,mającynatomiastzaufanieuksięciaKonstantego.
Nieceniłonoficerówmyślącychsamodzielnie,wymagałodnichjedynieścisłego
przestrzeganiaregulaminów37.Częśćoficerów,któradostałasiędoSztabuGłównego
przezprotekcjęnienadawałasiędowykonywaniazadańwtejinstytucji.
SztabGłównywskutekścisłegopowiązaniazKomisjąRządowąWojnymiał
charakterinstytucjiadministracyjnejanieoperacyjnej.Stanowiskoszefasztabunie
odpowiadałojegonazwiezewzględunato,żebyłorównorzędnezestanowiskiem
kwatermistrzageneralnegoigeneraładyżurnego.Częstonaczelnywódzpomijał
szefasztabu,stawiającbezpośredniozadaniaGłównemuDyżurstwulubGeneralne-
muKwatermistrzowi.
Podstawowymbłędembyłbrakokreśleniawzajemnychzależnościpomiędzypo-
szczególnymidowódcamiorazdyrekcjąartyleriiiinżynieriiaSztabemGłównym.
Szefsztabupraktycznieniewykonywałfunkcjizastępcynaczelnegowodza38.Błę-
dembyłorównieżreżyserowaniećwiczeńimałaichliczbanaszczebluoperacyj-
nym.Dobłędówmożnateżzaliczyćniedostatecznyprzepływinformacji.Danedo-
tyczącezagadnieńoperacyjnychniedocierałydoszefasztabu,akoncentrowałysię
unaczelnegowodza.SztabGłównymiałponadtoniewielkiwpływnaopracowywa-
nieregulaminówwojskowych.
PozycjaSztabuGłównegowKrólestwiePolskimbyłaprzeciwieństwempozycji
SztabuGeneralnegowRosji.WielkiksiążęKonstanty,niemającyzdolnościorgani-
zacyjnych,zdezorganizowałSztabGłówny.Sprawamipersonalnymiisądowymi
wSztabieGłównymzajmowałosięGłówneDyżurstwo,którewRosjibyłojedynie
kancelariąSztabuGeneralnego.Sprawamiprzygotowaniadowojnyzajmowałsię
wistocierosyjskiSztabGeneralny,wKrólestwiePolskimproblemyteleżaływge-
stiinajbliższegootoczeniaKonstantegoPawłowicza.WtychwarunkachszefSztabu
Głównegobyłfigurantemzałatwiającymbieżącesprawykancelaryjne39.
TakastrukturaSztabuGłównegobyłakrokiemwsteczwstosunkudoorganizacji
SztabuGeneralnegoarmiiKsięstwaWarszawskiego.Obydwasztabyniedyspono-
waływydzielonymikomórkamioperacyjnymiirozpoznawczymi.Nieistniałyone
takżewsztabachinnychwspółczesnycharmii.SztabGeneralnyarmiiKsięstwa
Warszawskiego,wodróżnieniuodarmiiKrólestwaPolskiego,byłorganemsamo-
1111111
36M.Tarczyński,Kierownictwowojskowe...,s.297.
37T.Korzon,DziejewojeniwojskowościwPolsce,t.III,Dokończenieepokiprzedrozbiorowej,
epokaporozbiorowa.Rozdziałobroniiuzbrojeniuorazepokęporozbiorowąopracował
B.Gembarzewski,Lwów-Warszawa-Kraków1923,s.374.
38Wstosunkachsłużbowychwarmiinapoleońskiejdecydowałostarszeństwostopni.Tejzasady
niebyłowarmiirosyjskiej,wktórejszefsztabubezwzględunastopieńbyłzastępcąnaczelnego
wodza.
39W.Tokarz,Wojnapolsko-rosyjska1830i1831,Warszawa1993,s.43.
20
