Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.5.Materiałkształcenia
39
•
•
Udziałczynnikametodycznegojestzwyklewiększywdziedzinachemo-
cjonalnej,światopoglądowejipraktycznejorazwprzedmiotachhuma-
nistycznych.
Dążeniedoliniowościstruktury.Ułożenieelementówwpewnejkolejności
jestkonieczne,bynapisaćpodręczniklubprzeprowadzićwykład.Imwięcej
bezpośrednichpowiązańwystąpimiędzykolejnymielementami,tymłatwiej
będziegoopanowaćpamięciowo,alewyższecelekształceniasąosiągane
przezposługiwaniesięstrukturamirozgałęzionymimateriału.Narysunku1.4
tylkojednopowiązaniemiedzykolejnymielementami(1–2)jestsilne
(niezbędność),dwa(2–3i4–5)sąsłabe(ułatwianie),ajedno(3–4)jest
wsteczne,tworzypętlę:procesoperacjonalizacjicelówkształceniawtórnie
definiujepojęcieceluoperacyjnego.
Przecenianieobiektywizmuanalizy.Proponowanametodaniejestza-
stosowaniemmatematycznejteoriirelacjiiteoriigrafów.Łączyrejestrowanie
związkówmiędzywybranymizakresamiinformacjizpsychologicznąipeda-
gogicznąwiedząouczeniusiędanegotypuczynnościorazzwłasnym
odczuciemautoraanalizy.Pomagawyrazićwłasnypoglądnauczycielana
materiałizróżnicowaćjegofunkcje.Niemożnaoczekiwaćnietylkopełnej,
lecznawetwysokiejzgodnościwynikówanalizymiędzynauczycielami.
Analizamateriałukształceniawydajesięskomplikowanaiżmudna,ale–
wmiaręnabywaniawprawy–możnająuprościćiusprawnić.Trzebazawsze
pamiętać,żemaonasłużyćrozwinięciuiwzbogaceniucelówkształcenia,zwłaszcza
celówwyższychkategorii.
Materializmdydaktyczny.Lekceważeniecelówkształcenia,aprzecenianie
materiałunazwanomaterializmemdydaktycznymlubencyklopedyzmem.Istnieją
dwarodzajetakiegoschorzeniapedagogicznego:
•
Materializmprymitywny.Wyrażasiętaktowaniemmateriałuastrukturalnie,
jakociąguelementówspożywanychprzezuczniówwpostacisieczkilubjako
olejuwlewanegodogłowy.Zapamiętaniejaknajwiększejliczbywiadomości
jestwtakimprzypadkujedynymcelemucznia,ajednocześniemiarąjego
osiągnięć.Dotakiegopogląduprzyznasięniewielunauczycieli,aleprzebieg
lekcjiiegzaminówczęstokroćdokładniegoobrazuje.
•
Materializmoświecony.Wyrażasiędobieraniemstrukturycelówkształcenia
dostrukturynaukujętychwprzedmiotynauczania.Topodejścieniespłaszcza
hierarchiicelówkształcenia,wręczprzeciwnie–akcentujepostawyucznia,
umiejętnościpoznawcze,rozumieniewiadomościiposługiwaniesięnauką.
Współczesnanaukajakopodstawaprogramównauczaniaprowadzijednak
niechybniedoprzeciążeniaprogramówkształceniaogólnego,askutektego–
zwłaszczagdynauczycielsamniedostateczniepanujenadmateriałem–jest
takisamjakwwypadkumaterializmuprymitywnego:dominacjazapamięty-
waniamateriału.