Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OdMelancholiidoŻniwiarek
33
żedomniemywać,żewłaśniekosmopolitycznairewolucyjnapostawa
KubickiegoicałegoBuntu,niezależnieodpatriotycznychdeklaracji,
którenieprzekładałysięnaartystycznąpraktykępoznańskichtwór-
ców,spowodowałamarginalizacjęartysty(igrupy)wpolskiejhisto-
riisztuki(zarównowewspółczesnych,jakteżpóźniejszychopracowa-
niach)33.Trzebabowiempamiętać,oczymjużbyłamowa,żewpocząt-
kulatdwudziestychproblemnowegopaństwabynajmniejnierysował
sięwyraźnie,cosprzyjałomarginalizacjitegorodzajurewolucyjnych
ikosmopolitycznychpostaw,jakBuntuczysamegoStanisławaKubic-
kiego,oraz–jednocześnie–dowartościowaniuartystycznejstrategii
nacjonalizacjinowoczesnejformyFormistów.Pamiętajmy,żewtam-
tymczasiegranicepaństwawciążbyłykwestionowanenaareniemię-
dzynarodowej,cowywoływałowkrajubardzożywąispontaniczną
reakcję,oczymświadczyłykolejnepowstaniaśląskie,mobilizacjapol-
skiegospołeczeństwawczasieorganizowanegopodkurateląLigiNa-
rodównaŚląskuplebiscytu,którymiałrozstrzygnąćoprzynależno-
ściregionubądźdoPolski,bądźdoNiemiec.Dotyczytotakżesprawy
Gdańskaorazpółnocnejgranicy,dokładniepograniczaWarmiiiMa-
zur,gdzierównieżw1921rokuorganizowanybyłplebiscytwsprawie
przynależnościregionudoPolski.OddzielnasprawatozajęcieUkrainy
przezpolskiewojskoorazwojnapolsko-bolszewickaw1920roku,któ-
ra–podobniejakplebiscytipowstaniaśląskie–przyczyniłasiędowy-
buchuuczućpatriotycznychinarodowychwkrajuisolidarnościspo-
łeczeństwazpaństwem.Wtymkontekściekształtowałasięwschodnia
politykarząduiostatecznyprzebieggranicypaństwaw1921.Jednym
słowem,atmosferacałegoszeregukonfliktówwokółpolskichgranic
budowałaklimat,którysprzyjałwtymczasieraczejdyskursomnaro-
dowymniżrewolucyjnymikosmopolitycznym,sprzyjałbardziejna-
cjonalizacjinowoczesnejformyniżjej–zwłaszczarewolucyjnejile-
33Wartozauważyć,iżjedynedostępnedotejporymonografietwórczościStanisła-
waKubickiegoukazałysięwNiemczech:J.Kubicki,StanislawKubicki.Wissenschaft-
lisheHausarbaitimRahmenderErstenStaatsprüfungfürdasAmtdesLehrers–mitfa-
chwissenschaftlicherAusbildunginzweiFächern,Berlin1986;L.Głuchowska,Stanis-
lawKubicki.KunstundTheorie,Berlin:WIR,2001;L.Głuchowska,Avantgardeund
Liebe.MargareteundStanislawKubicki,1910–1945,Berlin:Gebr.MannVerlag,2007.
JeżelizaśchodzioBunt,to–opróczprzywoływanejkilkakrotniemonografiiJerzego
Malinowskiego–pobardzowielulatachprzygotowańMuzeumNarodowewPoznaniu
pokazałowystawętwórczościartystówzwiązanychztymugrupowaniemorazopubli-
kowałokatalogekspozycji–Bunt.Ekspresjonizmpoznański1917–1925,red.G.Hała-
sa,A.Salamon,Poznań:MuzeumNarodowe,2003.
