Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wstępbibliograficzny
Przechodzimyterazdozakonówrycerskich.Wtymokresiedwomanajważ-
niejszymiznichbylitemplariuszeiszpitalnicy.Cipierwsipełnilifunkcjewoj-
skoweodpoczątkuswegoistnienia,oferującochronępielgrzymomnadrodze
zJafydoJerozolimy.Natomiastzakonszpitalnikówpoczątkowobyłinstytucją
charytatywną,opiekującąsięchorymipielgrzymami.PodkoniecXIIwieku
obazakonycieszyłysięogromnąpotęgąiwpływaminałacińskimWschodzie.
Od1956rokubadanianadtymzagadnieniemposunęłysięnaprzód.Najlep-
szyogólnywstęp,jakijestobecniedostępny,toTeMilitaryOrders:Fromthe
TwelfhtotheEarlyFourteenthCenturiesAlanaForeya.Autorzajmujesięnie
tylkotemplariuszami,szpitalnikamiiKrzyżakami,alerównieżmniejszymiza-
konami,takimijakzakonśw.TomaszazAkkiorazzakonśw.Łazarza.Jegopra-
camaszerokizakresistanowiprzegląddziałalnościzakonówwZiemiŚwiętej,
naPółwyspieIberyjskimorazwśrodkowej,wschodnieji(okazjonalnie)za-
chodniejEuropie.
PoopisaniuutworzeniazakonówrycerskichForeyskupiasięnaichdziałal-
nościwojskowej,zasobachrzeczowychiludzkich,strukturzeiregulacjach,
awkońcunakoniecznościreakcjinakrytykęizmianęokolicznościwXIVwie-
ku.PodejścieForeyaumożliwiamuwartościoweporównanieróżnychaspektów
konfliktu.Jednymzaspektów,któryprzedstawiawnajbardziejklarownysposób,
jestkluczowarolaodpowiedniegopoziomudochodów(czerpanychzwłaszcza
znieruchomościiróżnychoperacjifinansowych)wwywiązywaniusięzezobo-
wiązańmilitarnych.Jednakżedochodyczęstookazywałysięniewystarczające
inawettakiezakonyjaktemplariusze,którzyotrzymywaliznacznewsparcie
zZachodu,byłyczęstozmuszonedodesperackichapeliopomoc44.
UaktualnionyopishistoriitemplariuszyzostałnapisanyprzezMalcolmaBar-
bera.Dokonujeonbardzoszczegółowejanalizypoczątkówzakonu,przyglądając
siępoparciu,jakieotrzymałodkrólówJerozolimy,papiestwaorazduchownych
iświeckichnaZachodzie,strukturzezakonuijegorozwojowiwokresieprzed
drugąkrucjatą.WażnezmianyzachodząceweFrancji,naPółwyspieIberyjskim
iwAngliizostajązestawionezsytuacjąpanującąwłacińskiejSyrii,chociażBar-
bertwierdzi,żetemplariuszeprawdopodobnieodgrywalitamwiększąrolęniż
naogółsugerujądostępneświadectwa.Następnieprzyglądasiępostawomiwa-
runkom,któreułatwiłyrozwójkoncepcjizmilitaryzowanegozakonu.Niektórzy
współcześnikrytykowalitemplariuszy–albozato,żewogóleistnieją(jakarchi-
diakonoksfordzkiWalterMapp),albozato,czymsięstali(jakWilhelmzTyru).
Uczucieniepokojuzwiązaneztąunienaturalnąhybrydą”przetrwałoażdokasaty
zakonutemplariuszyw1312roku.
WdalszejczęściswejksiążkiBarberprzedstawiaszczegółowyopisżycia
templariuszaopartywdużejmierzenaregulezakonuorazdodatkowychklau-
zulachistatutachhierarchicznych.Jednakżenajcenniejszyzewzględunawkład
wkwestieporuszanewSztucewojennejkrzyżowcówjestchybarozdziałnate-
matrozwojutemplariuszywłacińskiejSyriiwXIIwieku.Podczasdrugiejkru-
cjatytemplariuszezdobylidużeznaczeniedziękipieniądzom,zasobomludz-
44A.J.Forey,TheMilitaryOrders:FromtheTwelfthtotheEarlyFourteenthCenturies,London1992.
