Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Europejskośćiodrębnośćkultury
polskiej
Jesttotematśliski,trudny,grożącyniebezpieczeństwami.Mówiąc
osprawietakrozległejizasadniczej,łatwouwikłaćsięwogólniki,
wto,copoangielskunazywasięsweepinggeneralizations1.Łatwo
pomieszaćperspektywyiskalewartości,wziąćczęśćzacałość,
wytwórubocznyzawytwórwłaściwy.Łatwowreszcieulecpokusie
idealizowania,którejtakczęstonieumielisięobronićnajszlachetniejsi
znaszegonarodu.
Możeprościej,łatwiej,bezpieczniejbyłobyograniczyćsiędoujęć
cząstkowych,dooświetleniapojedynczychfaktów.Alezdrugiej
stronyodpowiadatogłębokiejtęsknocieumysłu,bytworzyćsyntezy
zpoznanychszczegółów,byformułowaćpoglądyogólne.Stajesię
tonaglącąpotrzebąinstynktuzbiorowegowtakimczasie,wjakimnam
żyćprzypadło,wtakimlosie,jakijestnaszymudziałem.
Przedsięwzięciemożesięnieudać,ale–wartoitrzebajepodjąć.
Tenaktuświadomieniaczyhającychniebezpieczeństwiakt
odwagi,byimwyjśćnaprzeciw–nierozbrajajednejjeszcze
podstawowejwątpliwości:czypojęcia„europejskość”i„odrębność”
niesąsprzeczne?Boeuropejskośćoznaczauczestnictwowduchowej
wspólnocie,wywodzącejsięzhumanizmustarożytnego
izchrześcijaństwa.Odrębnośćzaśoznaczaskuteczne,zwycięskie,ale
iuprawnionedążenie,bywkręgutejwspólnotyzachowaćtwarz
własną,samoswojąpostawęwobecświataiżycia.Ajeślitak,
nieuniknionejestpytanie:czymożnajednocześniebyćuczestnikiem
jakiejśjednościi–niebyć?
Zanimsięnatoodpowie,trzebastwierdzić,żepierwszeogniwo
tegosprzęgupojęciowego–„europejskość”–cierpinaniedostatek
ścisłości.Wielkikomplekskulturalny,opartynaschedzieantycznej
iorganizującejwolichrześcijaństwa,wpewnejepocesięgałpoza
kontynenteuropejski:nawybrzeżaAfrykiiAzjiMniejszej.Przez
