Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
flUściskzteraźniejszością”
17
KiedyRobertoSalvadoripisze,żepoflprometejskim»heroicznym
zrywie«XIXwieku”
,czylipoznacznymprzyśpieszeniurozwoju
cywilizacyjnego,następnympokoleniompozostałojużtylkodołą-
czyćtrzyelementy,awśródnichjakopierwsząwymieniaszybkość8,
możenarazićsięnakrytykęPaulaVirilia—twórcynaukioszybko-
ści(dromologii).WświetlekoncepcjiautoraPrędkościipolitykipier-
wiastekdromoskopowytowarzyszyłbowiemkażdejepoce,awiek
XXdoprowadziłfltylko”doszalonegowręczzmaksymalizowania
prędkości9.Wieluopisywało,żeszybkość,azatemrównieżzmien-
ność,stałasięniecoparadoksalniepodstawą/zasadąnowejrzeczy-
wistości.Takżeawangardowitwórcymieliświadomośćkulturo-
wegoprzyśpieszenia.Deklarowali,żepochwałażyciatoapoteoza
ruchu10,natomiastnawoływaniedoszybkościtowiarawpostęp11.
Wpewnymsensieliteraturaawangardysamabyłaefektemcy-
wilizacyjnegopostępu.Wartowtymmiejscuprzypomniećkilka
aspektówbezpośredniozwiązanychztematyzacjąirealizowaniem
szybkościwpoezjiawangardzistów.Wszechstronnyrozwójtech-
nikiumożliwiłnietylkoszybszedziałanie,lecztakżeskłoniłdo
pośpiesznego,czyliadekwatnegodorzeczywistości,myśleniaipi-
8R.Salvadori:Pejzażemiasta.Tłum.H.Kralowaiin.Warszawa2006,s.11.
9Zob.P.Virilio:Prędkośćipolityka.Tłum.S.Królak.Warszawa2008,s.66.
Zob.teżA.Zeidler-Janiszewska:Prędkość—flm—media—śmierć.Odfuturystycz-
nychfantazjidoestetykizanikania.W:Prędkośćiprzyjemność.Kinoitelewizjawdobie
symulacjielektronicznej.Red.A.Gwóźdź.Kielce1994,s.59.
10Por.B.Jasieński:Mańifestwsprawiepoezjifuturystycznej…,s.22.
11Oileszybkośćawangardybyłaszybkościąpostępu,marzeniemoprzyśpie-
szeniuhistorii,otyledlabadaczyponowoczesnościdzisiejszaprędkośćwydajesię
pozbawionasensu,zadania,kierunku.Wdobieponowoczesnościliczysięjużtylko
pozostawaniewdrodzeiciągłeprzyśpieszanie.flPostęp[…]przeniósłsięzobsza-
rudyskursuowspólnymudoskonaleniunaobszardyskursuoindywidualnym
przetrwaniu.Opostępieniemyślisięjużwkontekścieponaglaniadoprzodu,ale
wzwiązkuzrozpaczliwymwysiłkiem,byzawszelkącenępozostaćwwyścigu
iniezostaćzdyskwalifikowanymlubwykluczonym”.Z.Bauman:Perpetuummo-
bile.W:Idem:Międzychwiląapięknem.Osztucewrozpędzonymświecie.Łódź2010,
s.28;Zob.Idem:Ponowoczesnewzoryosobowe.W:Idem:Dwaszkiceomoralnościpo-
nowoczesnej.Warszawa1994,s.7—39orazM.Bieńczyk,A.Nawarecki,D.Sawicka:
Słowowstępne.W:Szybkoiszybciej.Esejeopośpiechuwkulturze.Red.M.Bieńczyk,
A.Nawarecki,D.Sawicka.Warszawa1996,s.7.
