Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Genezaipowstanietajnychsłużbpolicyjnych
orazinstytucjitajnegowspółpracownika
Instytucjatajnegowspółpracownikajakośrodekniejawnegouzyskiwaniain-
formacjizaistniaławEuropiepodkoniecXVIIwieku1.Wdobiemonarchiiab-
solutnejposiadanieodpowiednichsłużbpozwalającychnawyśledzeniezamia-
rówprzeciwnikówpolitycznychiichlikwidacjęstałosięistotnymelementem
sprawowaniakontroliżyciaspołecznegowkraju2.Głównymzaśźródłeminfor-
macjioplanachosóbpodejrzewanychodziałalnośćantypaństwowąbyliinfor-
matorzypozyskiwanispośródczłonkówgrupprzeciwnikówpolitycznychalbo
szpiedzywprowadzanidośrodowiskbędącychprzedmiotemzainteresowania
władz3.
Jednązpierwszychsłużbkryminalnychzajmującychsięniejawnąinwigila-
cjąspołeczeństwabyłautworzonawroku1667przezLudwikaXIVHautePoli-
ce(WysokaPolicja)orazBureaudeConfianceetdeSûreté(BiuroZaufania
iBezpieczeństwa).Zadaniemwymienionychsłużbbyłoprowadzenietajnych
śledztw,zarównowsprawachpolitycznych,jakikryminalnych,orazuzyskiwa-
nieinformacjioprywatnymipublicznymżyciumieszkańcówParyża.Funkcjo-
nariuszeHautePolicewykonywaliswojezadaniapoprzezprowadzenieniejaw-
nejinwigilacjiosóbpodejrzewanychoszkodliwądlapaństwadziałalnośćlub
uzyskiwanieinformacjiodinformatorówwerbowanychspośródzwykłychoby-
wateli4.Tajnychwspółpracownikówdzielononatrzykategorie:observateurs
(obserwatorzy),espions(szpiedzy)orazbasse-mouches(informatorzy).Ichza-
1KosseckiJ.,s.25.
2KozaczukW.,s.16.
3ThompsonJ.W.,s.54.
4RuffJ.R.,s.69.
2*
