Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przestrzeniekultury
17
jakopamięćkulturowa25.Pamięć,będącuniwersumsymboli,jakpiszeAleksandra
Synowiec,powołującsięnaMaurice’aHalbwachsa,nwłączazatemwswójzakres
dziedzictwohistoryczneorazwytworykulturowe.Wspólnotypamięcibudujątoż-
samośćkolektywnąwoparciuorepertuarsymboliczny,któregodostarczapamięć
zbiorowa.Wtensposóbwpraktykachdyskursywnych-literaturze,historiografii,
sztuce-wytwarzanajestnprawda”
,czylioficjalna,legitymizowanaprzeztwórczość
uznanawersjaprzeszłości”26.
JurijŁotmaniBorisUspienskiwielokrotniezwracająuwagęnamechanizmpa-
mięcikolektywnejijegożywotneznaczeniedlaprocesówidentyfikacji,któreprzeja-
wiająsięwkażdejkulturze.Towłaśnierelacjapamięć-kulturaznajdujeswójwyraz
wokreślonymsystemiezakazówinakazów.Wtakimrozumieniu:
nkulturajestzjawiskiemspołecznym,bowiemrozumianajestjakoniedziedzicznapa-
mięćspołeczna,copociągazasobąmożliwośćistnieniakulturyindywidualnej,mogącej
istniećtylkowtedy,gdyjednostkamyśliosobiewkategoriach»przedstawicielaspołecz-
ności«(możliwetutajrównieżwariantyautokomunikacji).Ponieważpamięćodnosi
siędotego,cobyło,kulturajestnieodmienniezwiązanazprzeszłością(»minionymdo-
świadczeniemhistorycznym«lub-dokładniej-»zapisemwpamięciminionychprzeżyć
społeczeństwa«)”27.
Wpojęciunpamięćkultury”kryjesięmetaforyczneokreślenietradycji,którato
metafora,jakpiszeTadeuszSzkołut:
nwskazujenapodobieństwo,jakiezachodzimiędzytożsamościąjednostkiatożsamo-
ściąwspólnoty:taksamo,jakistnieniepamięciminionychdoświadczeńżyciowychjest
warunkiemzachowaniaprzezpodmiotindywidualnywłasnejintegralności(resp.iden-
tyczności)wprocesienieustannychprzeobrażeń,takteżświadomośćwspólnotylosu
historycznego,pamięćowspólnieprzebytejdrodzeizgromadzonychwtrakcieowejwę-
drówkiprzezczasdoświadczeniachkonstytuujetożsamośćzbiorowości,określajejindy-
widualneoblicze,zarównowtym,cowyróżniakorzystniewśródinnychzbiorowości,
jakiwtym,conieprzysparzajejchluby”28.
25
B.Szacka,Czasprzeszły,pamięć,mit,t.3,Wyd.NaukoweScholar,Warszawa2006,s.33-40,
(za:)A.Synowiec,Spektaklepamięci-językteatrujakoinstrumentkomunikacjiwdebacieopolskiejhi-
storii,nПроблемиміжнароднихвідносин”
,nr9/2014,Київськийміжнароднийуніверситет,Kijów
[online][dostęp:7.03.2017].DostępnywWorldWideWeb:http://www.kymu.edu.ua/vmv/v/p09/14.
pdf,s.208.
26
A.Synowiec,Spektaklepamięci-językteatrujakoinstrumentkomunikacjiwdebacieopolskiej
historii,nПроблемиміжнароднихвідносин”
,nr9/2014,Київськийміжнароднийуніверситет,
Kijów[online][dostęp:7.03.2017].DostępnywWorldWideWeb:http://www.kymu.edu.ua/vmv/v/
p09/14.pdf,s.209.
27
J.Eichstaedt,Pamięć,tradycjaihistoriawperspektywiesemiotykikartuskiej,[w:]AtenaiArach-
ne,któraznichpiękniejtkaninęwyplata.Historiaiantropologia,(red.)J.Eichstaedt,K.Piątkowski,
MuzeumWnętrzDworskichwOżarowieOddziałMuzeumZiemiWieluńskiej,Wieluń2012,s.138.
28
T.Szkołut,Pamięćkulturyatożsamośćczłowiekaponowoczesnego,[w:]PamięćMiejsceObec-
ność:współczesnerefeksjenadkulturąiichimplikacjepedagogiczne,(red.)J.P
.Hudzik,J.Mizińska,Wyd.
UMCS,Lublin1997,s.39.