Teatry polskie w Poznaniu w latach 1850-1875

Krzysztof Kurek

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-232-2564-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

729

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kurek, Krzysztof. Teatry polskie w Poznaniu w latach 1850-1875. Red. . Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2013, 729 s. ISBN 978-83-232-2564-5

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kurek, K.

T1 Teatry polskie w Poznaniu w latach 1850-1875

PB Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

PP Poznań

YR 2013

SN 978-83-232-2564-5

Bibliografia BibTex:

@Book{ 120061, author = "Kurek, Krzysztof", editor = "", title = "Teatry polskie w Poznaniu w latach 1850-1875", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza", year = "2013", address = "Poznań", isbn = "978-83-232-2564-5" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kurek, Krzysztof

ED -

TI - Teatry polskie w Poznaniu w latach 1850-1875

PB - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

CY - Poznań

PY - 2013

SN - 978-83-232-2564-5

ER -

Netografia (standard APA):

Kurek, Krzysztof. Teatry polskie w Poznaniu w latach 1850-1875 [baza danych online] Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2013 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/teatry-polskie-w-poznaniu-w-latach-1850-1875-krzysztof-kurek-120061.

historia teatru w Poznaniu, dzieje Poznania i Wielkopolski, polsko-niemieckie kontakty kulturalne

Książka ukazuje dzieje sceny polskiej w Poznaniu w latach 1850–1875. Autor omawia główne nurty widowisk oraz zamieszcza szczegółową rekonstrukcję repertuaru wraz z obsadami i bibliografią recenzji. Warto podkreślić, że dotąd nie istniało zes...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-232-2564-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

729

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

I. WPROWADZENIE12
II. KU WŁASNEJ SCENIE. TEATRY POLSKIE W POZNANIU W LATACH 1850–187522
III. WYBRANA BIBLIOGRAFIA142
IV. MIASTO W GAZECIE146
„Gry hazardowne” w „zaułkach poznańskich” (czerwiec 1852)146
Choroby żołnierzy stacjonujących w poznańskiej twierdzy (sierpień 1852)146
Epidemia cholery sierpień–wrzesień 1852)147
Występ Pana Kothe w sali Bazaru (grudzień 1852)149
Wzmocnienie załogi poznańskiej twierdzy (sierpień 1853)149
Poznańskie kontrakty świetojańskie w 1854 roku150
Prezentacja eksponatów „muzeum anatomicznego” oraz „obrazów okólnych, cykloramu i pleoramu” przygotowanych przez Henryka Dessort (plac Sapieżyński, 19 kwietnia – 14 maja 1854)150
O korzyściach „z zaprowadzonych kolei żelaznych” (kwiecień 1857)153
Odsłonięcie pomnika Adama Mickiewicza wykonanego przez Władysława Oleszczyńskiego (7 maja 1859)154
Pokaz dwugłowego cielaka w Bazarze (czerwiec 1860)155
Rozporządzenie władz policyjnych dotyczące kąpieli w Warcie i Cybinie (17 maja 1859)155
„Muzeum anatomiczne i etnologiczne Reimersa” w sali hotelu Budwiga (wrzesień 1860)156
Eksperymenty z dziedziny fizyki w Bazarze (wrzesień 1860)156
Prezentacja maszyn rolniczych zorganizowana przez Hipolita Cegielskiego (28 lipca 1860)156
O nowych budynkach w mieście (listopad 1860)157
Uroczyste wyprowadzenie ciała Tytusa Działyńskiego z Poznania (14 kwietnia 1861)157
Pogrzeb Tytusa Działyńskiego w Kórniku (16 kwietnia 1861)158
Ćwiczenia artyleryjskie na wałach fortecznych (20 i 21 czerwca 1861)159
Informacja o zorganizowanej na placu Sapieżyńskim wystawie wykonanych z korka miniatur znanych budowli (lipiec 1861)160
Zamknięcie bram fortecznych i podniesienie mostów, które utrudniło Polakom wyjazd na uroczystości upamiętniające zwycięstwo Sobieskiego pod Wiedniem (12 września 1861)160
Doniesienie o postępowaniu sądowym przeciwko osobom, które ustawiły krzyż na placu Mickiewicza, obok kościoła św. Marcina (styczeń 1862)162
Iluminacja miasta w związku z obchodami rocznicy koronacji króla pruskiego (18 października 1861)162
Proces za niesienie chorągwi z białym orłem (marzec 1862)162
Informacja o muzeum anatomicznym Jana Schrödera i zorganizowanej przez niego wystawie żywych zwierząt (13 maja 1862)163
Uroczysta parada garnizonu poznańskiego z okazji urodzin króla pruskiego (22 marca 1862)163
Niemieckie obchody stulecia urodzin Fichtego (19 maja 1862)164
O wysokich cenach drewna opałowego związanych z niskim stanem wody na Warcie (28 października 1862)164
Tekst kolędy opublikowane na łamach „Dziennika Poznańskiego” w pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia 1862 roku165
Doprowadzenie do Poznania grupy pojmanych uczestników powstania styczniowego (13 marca 1863)166
Wzmocnienie załogi twierdzy i nadzwyczajne środki ostrożności związane z sytuacją militarno-polityczną w Królestwie Polskim (styczeń 1863)166
O zabawach sylwestrowych na zakończenie 1863 roku (2 stycznia 1864)167
Uroczystości związane z wizytą następcy pruskiego tronu w Poznaniu (czerwiec 1863)167
Występy niepełnosprawnej artystki Ludwiki Ebbighausen (styczeń 1864)167
Więźniowie polityczni w poznańskiej cytadeli (maj 1864)168
Wizyta następcy tronu pruskiego w Poznaniu (26–27 czerwca 1864)168
Ludność Poznania na przełomie 1864 i 1865 roku (styczeń 1865)169
Proces za wywieszenie w oknie – podczas procesji Bożego Ciała – kobierca z wizerunkiem białego orła w koronie (lipiec 1864)169
Szkoły w Poznaniu (marzec 1865)169
Problem małej przepustowości Bramy berlińskiej (kwiecień 1865)170
Utrudniony dostęp do polskich gimnazjów (5 kwietnia 1865)170
Podoficer pruskiej piechoty sprawcą rozboju na ulicy Żydowskiej (21 maja 1865)171
Wizyta następcy pruskiego tronu i jego małżonki (czerwiec 1865)171
Wypadek z udziałem spłoszonych koni na ulicy Nowej (sierpień 1865)172
Wyprodukowanie przez fabrykę Hipolita Cegielskiego silnika parowego do statku pływającego po Warcie (lipiec 1865)172
Nowa „gra loteryjna” dla dzieci (grudzień 1865)173
Zagrożenie epidemią cholery w Poznaniu – wskazówki francuskiego lekarza (lipiec 1866)173
Pobyt Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wielkopolsce (maj 1867)174
Majówki uczniów poznańskich szkół (czerwiec 1867)176
O stanie zegarów miejskich (czerwiec 1867)176
Procesje Bożego Ciała w Poznaniu w czerwcu 1867 roku177
Zapowiedź nowych połączeń kolejowych (maj 1868)177
Ćwiczenia straży ogniowej (czerwiec 1868)178
Uruchomienie „kuchni ludowej” (luty 1870)178
Zmiany w prawie fortecznym (marzec 1870)178
Protest poznańskich „czeladników mularskich”179
Przedruk artykułu z „Posener Zeitung” poświęconego modernizacji poznańskiej twierdzy (styczeń 1871)179
Rozruchy na ulicach Poznania w dniu obchodów urodzin cesarza Niemiec (22 marca 1871)180
Wobec zwierząt… (październik 1871)181
Awantura w restauracji przy pl. Wilhelmowskim (październik 1871)182
Wyniki spisu ludności Poznania (grudzień 1871)182
Kwestia miejskiej kanalizacji (luty 1872)183
Recital fortepianowy Józefa Wieniawskiego w Bazarze – relacja Michała Hertza (7 lutego 1872)183
Puszczanie wianków na Warcie (23 czerwca 1872)185
Sprawozdanie z drugiego występu pianisty Józefa Wieniawskiego w sali Bazaru (14 lutego 1872)185
Kary dla nieuczciwych dorożkarzy (październik 1872)186
Kontrola jakości mleka (czerwiec 1872)186
Nowe ogrody rekreacyjne w Poznaniu (czerwiec 1872)186
Bójki pomiędzy uczniami polskimi i niemieckimi (listopad 1872)187
Nowe polskie cukiernie (grudzień 1872)187
Pokaz nowego sprzętu gaśniczego (styczeń 1873)187
Obchody urodzin cesarza Wilhelma w Poznaniu (marzec 1873)188
Po poznańskiej premierze Halki Stanisława Moniuszki... (marzec 1873)188
Zasady działania lombardu miejskiego (marzec 1873)188
„Procesya ś. Marcińska” (16 czerwca 1873)189
Pomoc dla ubogich w trakcie Świąt Wielkanocnych (kwiecień 1873)189
Poznańskie „manewra forteczne” (maj 1873)189
„Targ na wełnę” (czerwiec 1873)190
„Statystyka budowli w Poznaniu” (listopad 1873)191
Mazurek Dąbrowskiego… na placu Wilhelmowskim (listopad 1873)192
Użytkownicy miejskich wodociągów (listopad 1873)192
Marginalizacja języka polskiego w szkołach (styczeń 1874)193
Aresztowania prostytutek „na stokach fortecy” (kwiecień 1874)194
Narodziny dziecka o niecodziennym wyglądzie (1 grudnia 1875)194
O ilości skrzynek pocztowych w Poznaniu (14 października 1875)194
Uczciwy dorożkarz Józef Ratajczak (marzec 1874)194
Opis oferty poznańskich kupców dla klientów poszukujących ciepłej odzieży (7 grudnia 1875)195
Informacje o ilości pociągów przyjeżdżających i wyjeżdżających z Poznania w związku z inauguracją działalności kolei kluczborsko-poznańskiej (10 grudnia 1875)196
Komentarz polskiej gazety do rozporządzenia dyrektora niemieckiej poczty von Stephana (9 grudnia 1875)196
Notatka dotycząca liczby wniesionych oskarżeń o żebranie, włóczęgostwo, pijaństwo i unikanie pracy w okresie od 1 grudnia 1874 do 30 listopada 1875 roku197
Początek działalności Towarzystwa muzycznego w Poznaniu (grudzień 1875)197
Wyniki spisu ludności Poznania przeprowadzonego na początku grudnia 1875 roku198
V. TEATR W GAZECIE199
Recenzja pierwszego występu zespołu artystów krakowskich w Poznaniu w 1850 roku (15 czerwca 1850)199
Sprawozdanie z trzeciego występu zespołu krakowskich artystów w 1850 roku (19 czerwca 1850)202
Występy braci Wieniawskich na scenie Teatru Miejskiego (kwiecień, czerwiec, lipiec 1854)203
Bogumił Dawison na scenie niemieckiej w roli Hamleta (13 maja 1854)206
Pierwszy występ zespołu teatru krakowskiego w 1859 roku (Damy i huzary oraz Szkoda wąsów – 15 maja 1859)207
O inscenizacji Mazepy Juliusza Słowackiego (9 czerwca 1859)208
Zapowiedź przyjazdu zespołu teatru krakowskiego w 1866 roku208
Śluby panieńskie w wykonaniu krakowskich artystów (9 czerwca 1866)210
Mazepa Juliusza Słowackiego na poznańskiej scenie (13 czerwca 1867)212
Recenzja z inscenizacji Marii Stuart F. Schillera i Panie Kochanku J.I. Kraszewskiego (17 i 18 czerwca 1867)213
Życie i śmierć Ryszarda III Szekspira na scenie poznańskiej (25 czerwca 1868)216
Balladyna Juliusza Słowackiego w wykonaniu artystów krakowskich (6 czerwca 1869)217
Tekst Prologu Władysława Bełzy z 13 stycznia 1870 roku219
Informacja o planowanych występach gościnnych polskiego zespołu w Gnieźnie (marzec 1870)221
Niepoprawni Juliusza Słowackiego (21 marca 1870)222
Uroczyste pożegnanie Józefa Rychtera po jego gościnnych występach w Poznaniu (28 maja 1870)222
Odezwa Komitetu teatralnego wzywająca do wsparcia działań na rzecz budowy polskiej sceny w Poznaniu (luty 1871)224
Gościnne występy Józefa Rychtera w Poznaniu (marzec 1871)226
Przerwane przedstawienie Halszki z Ostroga (16 marca 1871)226
Artykuł poświęcony planowanej budowie polskiej sceny (wrzesień 1871)228
O chłopie milionowym Raimunda wystawionym na scenie poznańskiej (11 lutego 1872)231
Aktorzy polskiego zespołu ofiarami kradzieży (13 grudnia 1871)231
Konfederaci barscy Adama Mickiewicza na scenie poznańskiej w wykonaniu krakowskiego zespołu Stanisława Koźmiana (6 czerwca 1872)232
Uczczenie imienin wybitnej artystki teatru krakowskiego – Antoniny Hoffmann (czerwiec 1872)233
Entuzjastyczne przyjęcie Antoniny Hoffmann w roli Beatryx Cenci (27 czerwca 1872)234
Informacja o podjęciu decyzji dotyczącej zamknięcia gmachu niemieckiego Teatru Miejskiego (6 grudnia 1872)235
Katastrofalna frekwencja na spektaklach teatru niemieckiego (19 listopada 1872)235
Po premierze Halki (8 marca 1873)236
Relacja z uroczystości wmurowania kamienia węgielnego pod gmach Teatru Polskiego – 8 marca 1873 roku236
Informacje o końcowym etapie budowy teatralnego gmachu i wynajęciu przez Spółkę kamienicy stojącej przed teatrem – 3 marca 1875242
Prasa niemiecka („Posener Zeitung”) o premierze Halki na polskiej scenie (marzec 1873)242
Inauguracja działalności nowego budynku teatralnego (25 września 1875)243
Relacja z przedstawienia Pani Majstrowej z Chwaliszewa (2 i 3 października 1875)254
O inscenizacji Skąpca Moliera. Rychter w roli Harpagona (12 października 1875)255
Inscenizacja Pana Jowialskiego A. Fredry (19 października 1875)258
Fredro „przemianowany przez kulturników na Moskala” (październik 1875)260
Recenzje z inscenizacji komedii Damy i huzary A. Fredry, dramatu O. Feuillet Dwa światy oraz „opery narodowej” Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale J.N. Kamińskiego (spektakle kolejno grane – 28 października; 30 i 31 października; 1 listopada 1875)260
Inscenizacja Skalmierzanek Jana Nepomucena Kamińskiego (14 listopada 1875)264
Wystawienie Karpackich górali Józefa Korzeniowskiego (2 grudnia 1875)265
Benefis Rychtera i jego kreacja w Kupcu weneckim Szekspira (11 grudnia 1875)266
Recenzja z przedstawień Kupca weneckiego Szekspira, Starego piechura i syna jego huzara oraz Zbójców Schillera (spektakle zagrane kolejno – 11 grudnia; 12 grudnia; 14 grudnia 1875)269
Protest przeciwko sprzedaniu na benefis Józefa Rychtera tych samych miejsc w teatralnej loży dwóm różnym osobom – 13 grudnia 1875271
Wieczór calderonowski w Bazarze. Pożegnanie Józefa Rychtera z poznańską publicznością (9 lutego 1876)272
Przedstawienia benefisowe Łucyana (4 marca 1876) i Jejde (9 marca 1876)273
VI. REPERTUAR TEATRU POLSKIEGO W POZNANIU W LATACH 1850–1876275
1850. Występy teatru krakowskiego pod dyrekcją Tomasza Andrzeja Chełchowskiego (od 15 czerwca do 20 lipca 1850)275
1852. Występy zespołu teatru krakowskiego pod dyrekcją Tomasza Andrzeja Chełchowskiego (od 22 maja do 29 lipca 1852)278
1854. Występy polskich artystów na scenie niemieckiej298
1854. Występy gościnne zespołu teatru krakowskiego pod dyrekcją Juliusza Pfeiffera (od 7 czerwca do 15 sierpnia 1854)305
1855. Występy zespołu teatru krakowskiego pod dyrekcją Juliusza Pfeiffera (od 8 do 29 kwietnia 1855)323
1857. Występy zespołu teatru krakowskiego pod dyrekcją Juliusza Pfeiffera (od 28 maja do 21 lipca 1857)328
1858. Występy zespołu teatru krakowskiego pod dyrekcją Juliusza Pfeiffera (od 23 maja do 16 czerwca 1858)344
1859. Występy zespołu teatru krakowskiego pod dyrekcją Juliusza Pfeiffera (od 15 maja do 5 lipca 1859)352
1866. Występy zespołu teatru krakowskiego w Poznaniu (od 9 czerwca do 23 lipca 1866)371
1867. Występy zespołu teatru krakowskiego w Poznaniu (od 28 maja do 27 sierpnia 1867)383
1868. Występy zespołu teatru krakowskiego (od 16 maja do 7 sierpnia 1868)406
1869. Występy teatru krakowskiego w Poznaniu (od 29 maja do 29 sierpnia 1869)428
1870. Dyrekcja Lecha Nowakowskiego i Miłosza Stengla (od 13 stycznia do 15 maja 1870)451
1870. Dyrekcja Lecha Nowakowskiego (od 19 maja do 30 lipca 1870)471
Sezon 1870/71. Dyrekcja Lecha Nowakowskiego (od 25 września 1870 do 14 czerwca 1871)484
Sezon 1871/72. Dyrekcja Stanisława Dobrzańskiego (od 30 września 1871 do 24 marca 1872)513
Sezon 1871/72. Gościnne występy teatru krakowskiego pod dyrekcją Stanisława Koźmiana (od 6 czerwca do 21 lipca 1872)541
Sezon 1872/73. Dyrekcja Zygmunta Sarneckiego (od 2 października 1872 do 15 czerwca 1873)555
1873. Gościnne występy zespołu Ignacego Kalicińskiego (od 15 sierpnia do 1 września 1873)599
Sezon 1873 74. Dyrekcja Zygmunta Jaraczewskiego (od 8 października 1873 do 17 maja 1874)602
1874. Występy zespołu Ignacego Kalicińskiego (od 23 lipca do 3 września 1874)642
Sezon 1875/76. Dyrekcja Karola Doroszyńskiego i Władysława Terenkoczego (od 25 września 1875 do 8 maja 1876)645
Spis ilustracji679
Indeks nazwisk682
Indeks tytułów sztuk i żywych obrazów712
Polish theaters in Poznań in the years 1850–1875. Theatre’s repertoires, artistic ideas and political contexts (Summary)728

II.Kuwłasnejscenie

Trudnotakżedziśustalićpowody,któreskłoniływładzezaborczedo

wydaniazgodynakolejnąserięwystępówkrakowskiegoteatruw1859ro-

ku.Zadecydowałynajprawdopodobniejwtymprzypadkupogłębiającesię

kłopotyfinansowescenyniemieckiej.Zyskizpolskichprzedstawieńoraz

opłatyzawydzierżawieniescenymiałypodreperowaćkasęStadttheater…

Od15majado5lipcaprowadzonyprzezPfeifferazespół84wystawiłm.in.

utworyAleksandraFredry,JózefaKorzeniowskiego,JózefaIgnacegoKra-

szewskiegoiJanaNepomucenaKamińskiego.Poznańskapublicznośćmogła

zobaczyćtakżeMazepęJuliuszaSłowackiego.Wśródutworówobcychauto-

równauwagęzasługujetragediaVictoraHugoRujBlas.Zasadniczączęść

repertuaruwypełniłyjednakniezbytambitne,tłumaczonezfrancuskiego

orazniemieckiegokomedieidramy.Takidobórsztukwywoływałniezado-

wolenienawidowniorazkrytycznekomentarzewprasie85.Publiczność,

najprawdopodobniejznużonajużzespołemPfeiffera,przyjęłaprezentacje

przygotowaneprzezkrakowskichartystówzeznaczniemniejszymentuzja-

zmemniżwpoprzednimroku.Nastrojetetrafniepodsumowałpoznański

korespondentﬂCzasu”,który-poddatą5lipca1859-odnotował:ﬂDziś

teatrpolskidajepożegnalneprzedstawienieibodajczyniezawiedziony

wswychnadziejachopuszczaPoznań”86.

Powyjeździeﬂkrakowskiegotowarzystwa”poznańskapublicznośćaż

doczerwca1866rokuniemogłaoglądaćprzedstawieńzawodowychpol-

skichzespołów.Władzepruskiezdecydowaniereagowałynawszelkie-

podejmowaneprzezPolaków-próbysprowadzeniaizorganizowaniawi-

dowisk.

Latem1861rokudostolicyWielkopolskiprzybyłteatralnyprzedsię-

biorcaiaktorAdamAleksanderMiłaszewski87,którybezskuteczniepróbo-

wałuzyskaćzgodęnawystępyprowadzonejprzezsiebiegrupy.ﬂDziennik

---

84Składzespołukrakowskiegoprzedstawiałsięnastępująco:WeronikaBenda,Marcelina

Biedrońska,JoannaKarsznicka,HelenaMajewska,FryderykaPtasińska(Ptaszyńska),Michali-

naMonikowska,FeliksBenda,WalentyCeremużyński(Czeremużyński),AdolfDelchau,Józef

Getlich(Gettlich),AntoniIgnacyJanowski,LeonKarsznicki,AntoniKrajewski,KarolKróli-

kowski,KonstantyŁobojko,Niwoski(Niwoński),Pludrakowski,Stacherski,Stachini,Trzebiń-

ski,JanGrzegorzWisłocki,SewerynZamojski,TomaszZwoliński.

85JużpodwóchtygodniachpobytuzespołuPfeifferawPoznaniukorespondentﬂCzasu”

(1859,nr129zniedzieli5czerwca,s.1),poddatą30maja1859,zwracałuwagęnaźledobrany

repertuar:ﬂTeatrpolskizawszeliczniebywauczęszczanym,alenanieszczęśliwejjestpochyło-

ścicodowyborusztuk,bozamiastnamdawaćwyłącznieoilemożnaoryginalneutwory,

wobecktórychkrytykanawetwięcejbywadopobłażaniapochopną,każenamsłuchaćtłuma-

czeńlichychsztukfrancuskichiniemieckich,aniuczuciomnaszymipotrzebom,aniekiedy

iskromnymzasobomartystycznymteatrunieodpowiadających”.

86ﬂCzas”1859,nr155zsoboty9lipca,s.2.

87Artystatenwystępowałprzedpoznańskąpublicznościąw1854roku.Byłwtedyakto-

remkrakowskiegozespołuPfeiffera.

Brak wyników

Teatry polskie w Poznaniu w latach 1850-1875

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra