Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teokracjapapieska1073-1378...
iwyznajętenpogląd,awięcjestemteokratą,jednakniewystępujęowizęimi-
gracyjnądowładzwTeheranieczywKabulu.
Dyskusjanatematadekwatnegopojęcia,jakimpowinniśmyokreślaćpa-
pieskiereligijno-politycznepanowanienadEuropąwŚredniowieczu,jestjuż
dosyćstaraiwobcejliteraturzenaukowejdatujesięprzynajmniejodpoczątków
XXstulecia,gdyzaproponowanotrzynazwy.Ograniczającsiętylkodobadaczy
iautorównajbardziejklasycznychimającychnajwiększyautorytetwświecie
naukowym,należytuwymienićbiskupaHenriego-XavieraArquillière’aiojca
MartinaGrabmanna.Bylitoduchowni,czylipisalizpozycjidlaKościołakato-
lickiegosympatycznych.Grabmannprzychylasiędookreśleniahierokracja
5
,
aleArquillière,dysponującytakpowagąurzędu,jakiwiedzyodnoszącejsię
dotegotematu,bezwahaniaprzychylasiędoteokracji
6
.90lattemusłowo
tobyłoprzyjmowaneprzezduchownychkatolickichnaoznaczeniepapieskiejwi-
zjipanowanianadchrześcijaństwem,czyliniemiałocharakterupejoratywnego.
Tonegatywneskojarzeniezostałokatolikomnarzuconeprzezichprzeciwników.
Naukaniemożeulegaćtakiemupropagandowemuterrorowi.
Jednymzcelówniniejszejksiążkijestprzywróceniejęzykowipolskiemu
terminuteokracjajakonormalnegopojęciapolitycznego,któreniemacharak-
terupejoratywnego.Jeślipodsłowemteokracjarozumiemyrządysprawowane
wimieniuBogaiz(mniejszymlubwiększym)wpływemduchownych,tośre-
dniowiecznaEuropamiałacharakterteokratyczny.Czasprzywrócićtemupojęciu
normalneznaczenie,anieoddawaćjefanatycznymantyklerykałombredzącym
ozagrożeniu,żePolskastaniesiędrugimIranem.
AdamWielomski
Warszawa,15IX2011
5
M.Grabmann,StudienüberdenEinflussderaristotelischenPhilosophieaufdiemittelalterlischen
TheorienüberdasVerhältnisvonKircheundStaat,München1934,s.14.
6
H.-X.Arquillière,Surlaformationdelathéocratiepontifcale,[w:]MélangesFerdinandLot,Paris1925,
s.2-3.
14
