Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teokracjapapieska1073-1378...
NiemieckasztukaromańskazprzełomuX-XIwiekuznakrucyfksyzwane
mianemVoltosantoukazująceukrzyżowanegoChrystusazdiadememcesarskim
naczoleiodzianegowcesarskąpurpurę.PrzechowywanawmuzeumwDarm-
stadtminiaturanaEwangeliarzuzAkwizgranuukazujecesarzajakoChrystu-
sowyMajestat,siedzącegonaTronieBoga,trzymającegootwartąipustądłoń
(jakChrystuswsztucetejepoki),wmandorli(glorii)Chrystusaizwierzęcymi
symbolamiczterechkanonicznychewangelistów.Stopycesarskiespoczywają
naziemi,aległowaznajdujesięwNiebie.Analizapokazuje,żecesarzjesttu
przedstawianyjakochristomimetes.
Wimperialnejsztucetegookresuwystępujeczęstomotyw,jakobyBóg
pożyczyłczyteżoddałswójtroncesarzowi.Ponieważniesątotekstypisane,
leczprzedstawieniagrafcznelubrzeźbiarskie,trudnojednoznacznieodczytać,
czyBógprzekazałcesarzowiprawodosiadanianaswoimtronie,czyteżtosam
ChrystusmanifestujesięwcesarzujakoChrystus-człowiek.Jeślibytakbyło,toce-
sarzbyłbyrodzajemnowegowcieleniaSynaBożego.Tymsamymcesarzposiadał-
bydwienatury—Boskąiludzką—niczymnieróżniącsięodBoga-Człowieka
114
.
Głębokochristomimetycznycharaktermajątakżeznanenamztegookresu
cesarskiesymbolewładzy:korona,zdobiącejąperły,lancacesarska(zgwoździem,
którymrzekomoprzybitoJezusadokrzyża),berło,miecz,pierścień,globus
(jabłko).DirkBuddedowodzi,żeżadneztychinsygniówniejestprzypadko-
we,ponieważjegoatrybutkrólewskilubmesjańskimożnadowieśćzapomocą
[w:]H.Maguire(red.),ByzantineCourtCulturefrom829to1204,Washington1997,s.103-109;
A.Iacobini:IlmosaicoinItaliadall’XIdelXIIIsecolo.Spazio,immagini,ideologie,[w:]P.Piva
(red.),L'artemedievalenelcontesto:300-1300:funzioni,iconografia,tecniche,Milano2006,
s.477-478).Ideachristomimesisopisanazostałaprzezznanegonamjużteologapolitycznego
przedstawiającegonaukęokrólu-kapłanie,amianowicieprzezAnonimazNormandii,który
opisujezachodniegocesarzajakoDwspółuczestniczącego”(cooperatrix)własceBogaimogącego
ztegopowoduudzielaćsakramentów:PropterquodusqueadcelumadominoIesuChristoerectus
essedicitur.Adcelum,inquam,nonutiqueistudcorporeumquodvidemus,sedincorporeumquod
nonvidemus.IdestinvisibilemDeum.UsqueadDeumquippeerectusest,quiaeiinpotestateita
coniunctusest,utnullapotestasDeositpropinquior,imperatoresublimior,sedomnissitalia
inferior,AnonimzYorku,TractatusEboracenses,op.cit.,IV,s.673.
114
P.Skubiszewski,Wsłużbiecesarza,wsłużbiekróla.Tematwładzywsztuceottońskiej,[w:]Funkcje
dziełasztuki,Warszawa1972,s.17-72;F.-R.Erkens,HerrschersakralitätimMittelalter…,s.156-
189;E.Kantorowicz,Dwaciała…,s.51-65;J.Strzelczyk,OttonIII,Wrocław2009,s.204-213.
52
