Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Pojęciewładzy
Wytworywładzypolitycznej-działania,decyzje,regulacjeprawneitd.
-mająwięcwalorpowszechnejobowiązywalności.Jakożepojęciesystemu
politycznego(DEF.11)niejesttożsamezpaństwem,definicjatakaniewyklucza
traktowaniajakopolitycznejwładzywewspólnocielokalnej(np.samorządo-
wej),komuniereligijnejczyinnejniepaństwowejzbiorowości.
Nazakończenietejczęścirozważańwartozastanowićsięnadproblemem
pomiarulubteżkwantyfikowaniarelacjiwładzy.Pojawiasięon,ilekroćpróbu-
jemyporównaćwładzędwóchpodmiotówalbotegosamegopodmiotuwróż-
nychokresach,ilekroćmówimyowzrastającejalbomalejącejwładzykogośnad
kimś.Czy,dlaprzykładu,większąwładzęmaprzywódcawielomilionowego
narodu,ojciecnadmałymdzieckiem,czymożedziewczynanadzakochanym
wniejchłopakiem?Cotowogóleznaczydysponowaćwiększąlubmniejszą
władzą?
Abymożnabyłowmiarędokładnieodpowiadaćnategorodzajupytania,
proponujęwprowadzić,zaBertrandemdeJouvenelem,trzyjakościowekryte-
riapomiaruwładzy:
DEFINICJA4.Kryteriapomiaruwładzy:
a)Zasięg(extensiveness)-cechaokreślonaprzezliczbępodmiotówpodlega-
jącychwładzy,ewentualnieobszar,najakisięonarozciąga.
b)Zakres(comprehensiveness)-cechaokreślonaprzezrozmaitośćsferżycia
(rodzajówdziałań)podlegającychwładzy.
c)Intensywność(intensity)-cechaokreślonaprzezto,jakwielewładca
możewymagaćwramachdanegozakresu,tzn.jakdalekomożesięposu-
nąćwswoimżądaniuposłuszeństwazestronypoddanego31.
Takischematteoretycznypozwalanaprecyzyjniejsząanalizęiporówny-
wanieróżnychprzejawówwładzy.Dlaprzykładu,przywódcadużegopaństwa
demokratycznego(np.prezydentUSA)sprawujewładzęowielkimzasięgu,ale
stosunkowoograniczonymzakresieiniewielkiejintensywności,przynajmniej
tuowanejestwoficjalnejdomeniepaństwairządu,czynie”(Power:Makingsense
ofanelusiveconcept,nJournalofPostgradutateResearch”2003,No2,s.63).Pojęcie
nzasięguwładzy”zob.DEF.4a.
31B.deJouvenel,Authority:TeEfcientImperative,[w:]Authority,ed.C.J.Friedrich,
HarvardUniversityPress,CambridgeMass.1958,za:D.H.Wrong,Power...,s.14-18.
39
