Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Pojęciewładzy
zasadnewydajesięzaliczeniegodotejsamejkategoriiwładzy(politycznej),
adopierowjejobrębiedokonanierozróżnieńwedlekryteriumnormatywnego.
Takąwłaśniestrategięprzyjąłemwdalszejczęścitegorozdziału.
1.1.2.Treśćwładzy
Określiwszywładzęjakorelacjęspołeczną,trzebazkoleirozważyć,naczym
tarelacjapolega.ZapunktwyjściaprzyjmijmyklasycznądefinicjęMaxaWe-
bera:
Władzaoznaczaszansęprzeprowadzeniaswejwoli,takżewbrewoporowi,
wramachpewnegostosunkuspołecznego,bezwzględunato,naczymtaszan-
sapolega6.
Możnawniejwyróżnićkilkaelementów,którekierująuwagęnaważne
dylematyteoriiwładzy:potencjalnośćrelacjiwładzy,ichspołecznycharakter,
atakżeróżnorodnośćźródeł(podstaw)władzy,doktórychnależytakżegroźba
użyciasiłyfizycznej(przemocy),czyliprzymus.
Społecznycharakterrelacjiwładzy(nwramachpewnegostosunkuspołecz-
nego”)jużomawialiśmy.Sformułowanienszansaprzeprowadzeniaswojejwoli”
wskazujezkoleinapotencjalnośćstosunkuwładzy:mówiąc,żektośmanad
kimśwładzę,spodziewamysię-napodstawieobserwacjiwcześniejszychre-
lacji,dystrybucjizasobów,układusiłmiędzytymipodmiotamiitp.-żeAbę-
dziewstanieskłonićB7dopodporządkowaniasięjegowoli.Niejesttojednak
pewne,właśniedlatego,żewładzaniepoleganastosowaniubezpośredniej
przemocyfizycznej.Możnabyzatempowiedzieć,żewładza,którąprzypisuje-
mydanemupodmiotowi,jestwprostproporcjonalnadoprawdopodobieństwa
przeprowadzeniaprzezeńswojejwoli(przyczymprawdopodobieństwotoni-
gdynierównasię1).
6M.Weber,Gospodarkaispołeczeństwo.Zaryssocjologiirozumiejącej,PWN,Warsza-
wa2002,s.39.
7Przyjmujętustandardowąterminologięteoriiwładzy:Aoznaczawładcę/rządzące-
go/podmiotwładczyitp.,Bzaś-poddanego/rządzonego/podmiotpodporządkowa-
ny.
29
