Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Moder
nizm,
postmoder
nizm,feminizm.
Teoretycznekonfrontacje
17
społecznych,akceptowanychjakonormalnewspecyficznymkontekście»(Rosenau,1992:
11
1).
Mamytuwięcdoczynieniazideąwielurzeczywistości,zdeterminowanychprzez
sposóbwytwarzaniaikonsumpcjiwiedzyitekstów,wramachszczególnych
społeczno-
ściinterpretacyjnych,przyczymwkażdejznichokreślonawiedza(awięci
rzeczywi-
stość)jesttraktowanajakouzasadniona(por
.
Harvey,1989:
47).
Zwolennicypostmodernizmuodrzucająrównieżmodernistycznąinterpretację
poję-
cia
podmiotu.
Najbardziejsceptyczniznichtwierdzą,żepodmiotjestwyłącznie
lingwi-
stycznąkonwencją,prezentującąszeregmożliwościlingwistycznych(wprocesie,który
niemakońca,bowiem»językniemożebyć
wyczerpany»).
Podmiotniemawięc
-
według
sceptyków
-
charakteruokreślonego,takjakrozumianotowmodernizmie(Murphy,
1989:1
16-118).
Częstopropagujesięteżide껜miercipodmiotu»(Denzin,1986:
195).
Podmiot,
konstruktideologicznylubwizerunek(por
jakodzieckooświeceniairacjonalizmu,uznawanyjestzamaskę,rolę,ofiarę,
.
Rosenau,
1992:42,
47).W
ieluteoretyków
twierdzi,
niemożliwejdozaakceptowaniadychotomiipodmiot
żepodmiotjestskamieniałymreliktemprzeszłości(modernizmu)iźródłem
-przedmiot.
Tegotypuiluzjaw
post-
modernizmieniejestjuż
możliwa.
Trzebazauważyć,żezniesieniepodmiotuskazujena
banicjęniemalwszystkie,możliwedowykreślenia,pojęciaznim
związane.
Na
przy-
kład,bezpodmiotuzredukowanezostajeznaczenie,jakiemarksiści,liberałowie(iinni)
nadajątakimkategoriom,jakpozycjaspołeczna,osoba,grupa,
klasa.
Trzebazauważyć,
żezdaniemwielukrytykówpostmodernizmu,brakwyznaczonegopodmiotuprowadzi
dopesymizmu,zaprzeczaskutecznościludzkiejinterwencjiiprojektom,sensowi
ra-
cjonalnościirozumu,bowiempodstawąichwszystkichjestwłaśniepodmiot(tamże:
42-43,47).
Takżewpodejściachmniejradykalnychwychodzisięododrzucenia
modernistycz-
nego,
esencjalistycznegopojęciapodmiotu(jakoposiadającegoprzytwierdzoną,
nie-
zmiennątożsamośći
dynamikę).
Wmodernizmie,jaksiętwierdzi,podmiotjest
zaprojek-
towanydlarealizacjinaturyczłowieka(Seidman,1991:
140).
Wedługprzedstawicieli
myślipostmodernistycznejnieistniejecośtakiego,jaknaturaczłowieka,ponieważ
lu-
dziesązawszeistotaminarodowymilubplemiennymi,posiadającymipłećiwiek;są
związanizokreślonąreligiąorazgrupą
etniczną.
Równieżtakiekategorie,jakkobieta,
mężczyzna,
biały,czarny,niemająuniwersalnegoznaczenia,leczsą»wielowymiarowe
ikrzyżująsięnawysoceidiosynkratyczne
sposoby».
Takjakjednostkiniesąpoprostu
uosobieniamiludzkości,takiniesąteżoneucieleśnieniamikobietyimężczyzny
(np.
jakpiszeSeidman,nieistniejepowód,abyzakładać,żewywodzącasięzklasyśredniej
heteroseksualnametodystkazpołudniaStanówZjednoczonychbędziedzieliławspólne
doświadczenialub»wspólnyinterespłciowy»zlesbijkązklasypracującejzpółnocy
tego
kraju).
Postmoderniściodrzucająteż,typowedlamodernizmu,ujmowaniejednostki
w
-
jakpiszą
-
abstrakcyjnych,
jednowymiarowychispłaszczonychkategoriach»opre
-
sji»i»wyzwolenia
».
Jednostkiniemogąbyćtraktowanejako»poprostupoddaneopresji
lub
wyzwolone».
Takjakichtożsamościsązróżnicowanenaniezliczonesposoby,takich
doświadczeniajakoistotupodmiotowionychlubuprzedmiotowionychbędąpodobnie
