Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Moder
nizm,
postmoder
nizm,feminizm.
Teoretycznekonfrontacje
15
tworzenienielokalnych,uniwersalnieuzasadnionychpojęćistandardów?;jakmożemy
uwolnićsięodpodejrzenia,żekażdapróbazgeneralizowaniapojęciowychstrategii,
czy-
nionaprzezzamkniętewgranicachdanejkulturypodmioty,niejestpoprostuwysiłkiem
narzuceniainnympartykularnych,lokalnychuprzedzeń?»(Seidman,1991:
134).
KrytykapostmodernistycznaobejmujetakżeeuropocentrycznośćWielkich
Opowie-
ści,które»opowiadałZachódsamwsobie,abypotwierdzićsięprzeciwko»reszcie«,aby
umieścićsięjakoMistrziBohaterwcentrum»(Hebdige,1993:
79).
WielkieOpowieści
redukująhistorięludzkościdohistorii
Zachodu.
WiążąlosinnychkulturzlosemEuropy
iStanówZjednoczonych,wierzącprzytym,żezachodnimodelcywilizacjistanowi
je-
dynąmożliwądopomyśleniaprzyszłośćdlacałegoświataWnarracjach
modernistycz-
nychZachódjestgłównym,wskazującymprzyszłośćcałejludzkości,podmiotem
historii.
Wielkieteorieindustrializacji,modernizacji,demokratyzacji,mająceaspiracjeodkrycia
zunifikowanychprocesówwdziesiątkachodmiennychspołeczeństw,te
-
jakpisze
Seid-
man
-
»niekończące
siębajkizichuproszczonymi,binarnymischematami
[...],
które
rzekomomająodnosićsiędohistoriizmiany»,sąniczyminnym,jaktylkoprzejawem
»arogancjizachodnich
teoretyków».
Pomijająoneważneróżnicemiędzyspołeczeństwami
iuwieczniają»hegemoniczneaspiracjeiszowinistycznepragnienia»zachodniego
świa-
ta.
Obecnie,
jaktwierdząpostmodemiści,istniejekoniecznośćuświadomieniasobie,że
celeiwartości,którebyłycentralnedlazachodniejeuropejskiejcywilizacji,niemogą
byćuważanezauniwersalne(por
.
Smart,
1992:
27).
koncepcję
Trzebawtymmiejscudodać,żeteoretycypostmodernistyczniodrzucajązachodnią
historii.
Zjednejstronykrytykująoświeceniowypoglądnahistorięjako
po-
stęprozumu,kwestionujązarównohegeliańską»ideęduchanadchodzącegopoto,aby
poznaćsamegosiebie»,jakimarksistowskąwizjęhistorii,ujmowanejzperspektywy
konfliktuklasowego,atakżewszystkieinneteorie,którewychodzązzałożenia,że
dziejeludzkościmogąbyćujętewsposóbtotalnyicałościowy(Nicholson,1992:
83).
Zdrugiejstronytwierdzą,żeniematworzywadlahistorii,żepojedynczewydarzenia,to
wszystko,
co
istnieje.
Interpretacjaprzeszłościjestwyłącznieefektemdokonywanych
przezludziwyborówdladefiniowaniaichkolektywnego
doświadczenia.
Historiajest
więcpoprostu»dyskursywnąkonstelacją»
-
żyjącymporządkiem,któryjest
podtrzy-
mywanyprzezosobistepreferencje,przyczymkierunekegzystencjalnego
zaangażowa-
niaosobywteraźniejszośćwpływanato,wjakisposóbprzeszłośćjest
interpretowana.
»Historiapowstajezteraźniejszości
[...].
Teraźniejszośćjest»ostatecznymarbitrem«
[...]
przebieguhistorii»(Murphy,1989:113,1
15).
Trzebajednocześniestwierdzić,żesubstytutemdla
-
typowegodlamodernizmu
-
przyczynowegowyjaśnianiawnaukachspołecznych,jestdlapostmodernistów
intertek-
stualność,
rozumianajako»niekończącasiękonwersacjamiędzytekstami,bezżadnej
perspektywydojściakiedykolwiekdo,lubzatrzymaniasięwuzgodnionympunkcie»
(Bauman,1990:
427).
Mówisięteż,żepostmodernistycznyświatsamwsobiejest
inter-
tekstualny,coznaczy,żewszystko,cosięstudiuje,jestzwiązanezewszystkim
innym.
Sceptycytwierdzą,żeżadnewyjaśnienieniejestmożliwe,ponieważalbowszystko
