Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Początkiteoriibibliografiinaświecie
37
okresiekształtowaniasięteoriibibliografiipołączonojązhistorią,itozhistorią
piśmiennictwa;wyjątkowotylkoProsperMarchand(1678-1756)wCatalogusli‑
brorumbibliothecaeJoachimiFaultrier(Parisiis1709)uznałbibliografięzanaukę
ogólną,wstępdonaukioksiążce,wydzieliłjązhistoriiliteratury,stawiającna
początkuswojegowykazuidzielącnapouczającą(instruktywną)izwykłą8.
KlasyfikacjaJohannaMichaëlaFranckego(1717-1775),zastosowanawCatalogus
bibliothecaeBunavianae(T.1-3,Lipsiae1750-1756),ponownieuprawomocniła
obecnośćzagadnieńksiążkiwobrębiehistoriipiśmiennictwa9.J.M.Franckenie
użył,coprawda,określenianbibliografia”,alepodałzakresdziedzinyzajmującej
sięspisamiksiąg,ichtytułami,wydaniami,sposobamicytowania,pisaniem
iwydawaniemdzieł,cenzurąiocenamiksiąg10.Dziedzinataobjęłaogólną
znajomośćksiągipisma,umiejętnośćpisania,dziejedrukarstwaibibliotekoraz
katalogów:nToskupienieiwyodrębnieniewewspólnejgrupiezagadnieńzwią-
zanychzksiążką,[…]miałopoważnywpływnapowstanieteoriibibliografii
pojętejjakoodrębnanaukamającawłasnyswójzakresiprzedmiotbadania”11.
Pozaustalaniemmiejscabibliografiiwklasyfikacjachnauk,wpocząt-
kachXVIIIstuleciazaczętodefiniowaćjejprzedmiotizadania.W1701roku
ukazałosięzanalizowaneprzezBożenęKoredczukdrugiewydaniedzieła
Antoine’aFuretière’apt.Dictionnaireuniversel,contenantgénėralementtousles
motsfrançaistantvieuxquemodernes(Rotterdam1701)zdefinicjąbibliografii
rozumianejjakoznajomośćiodczytywaniestarychrękopisówzapisanychna
korze,pergaminieipapierze.Wencyklopediachfrancuskich,niemieckich
ipolskichterminnbibliografia”oznaczałwówczasdziedzinę,którązajmował
siębibliograf,wymagającąobszernejwiedzy,połączonązdziałaniamipraktycz-
nymi(francuskieźródłainformacji)12.Zbliżonadefinicjabibliografiipojawiłasię
wtrzecimwydaniuEncyclopaediaBritannica(Ed.3,Vol.3,Edinburgh1797),
ajejautorembyłnajprawdopodobniejwydawcairedaktorencyklopedii,Colin
łoinformacjioksiążceirynkuwydawniczo‑księgarskimorazdrukreklamowy(naprzykładzie
katalogówkrakowskichzdrugiejpołowyXIXw.).W:Książka,biblioteka,informacja.Między
podziałamiawspólnotąIII.Podred.J.DzieniakowskiejiM.Olczak-Kardas.Kielce2012,
s.82.
8M.Rulikowski:Księgoznawstwo.Przeszłośćorazstanobecnywiedzyoksiążceinowe
wniejkierunki.Warszawa1935,s.11.
9Byłtonsystemklasyfikacyjnywiedzybibliograficznej,dosyćjużrozbudowany,wiążący
praktyczneznawstwoksiążekzhistoriąliteraturyiinnegopiśmiennictwa,wyodrębniającywy-
specjalizowanejejdziedziny:historiębibliotek,katalogi,wiedzęopiśmie(odręcznymidrukar-
skim)itd.”.K.Migoń:Naukaoksiążce.Zarysproblematyki.Wrocław;Warszawa;Kraków;
Gdańsk;Łódź1984,s.29.
10W.J.Živny:Bibliografaibibliologia…,s.14-16.
11W.Nowodworski:„Bibliografcznychksiągdwoje”…,s.145.
12B.Koredczuk:Ewolucjazakresupojęć„książka”i„biblioteka”wencyklopediachogólnych
drugiejpołowyXVIIiwXVIIIwieku.nActaUniversitatisWratislaviensis.Bibliotekoznawstwo”
[T.]26(2006),s.7-8,13-14.
