Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rientowanegonaInnego(któregozgodniezobrazemwolontariuszaczyspo-
łecznegoaktywistyosobiścienieznamy).Kluczowyproblemteoretyczny
pojawiasiępoanalizietejszczególnejrelacjiDja”–Dnieznany”,rodzącejsię
pomiędzynimisolidarności,skłonnościdopomocy,działaniaDnarzecz”etc.
Sprowadzasiędokilkukwestii,mianowicienp.:Nailedziałaniedladobra
Innegomacharakterjednoznaczniecelowy?Nailemożebyćświadome?
Wjakimstopniuaktorpojmujesensprocesuspołecznego,wktórysięwpisu-
jeczyktórywprostwytwarza?Wodniesieniudokażdegozpytań/problemów
istotnymipozostająmotywyimotywacjedotakiegodziałania,któretylko
częściowomogąwynikaćzpsychologiczniefunkcjonalnegoczyteżekonomi-
stycznegopostrzeganiaDkorzyści”(interesów)podmiotudziałającegooraz
uwzględnianiajegoskutkówubocznychjakoźródłaprocesuspołecznego.
DośćoczywistympunktemwyjściajestwtymzakresiestanowiskoMaxa
Webera,którepodlegałokolejnymreinterpretacjomnaprzestrzenikilkudzie-
sięciulat,uzyskując(skoncentrowanenaformiekomunikacjiijednocześnie
opartenabardzoszczególnymkomunikacyjnymutopizmie)zwieńczenie
wteoriidziałaniakomunikacyjnegoJürgenaHabermasa.
Współczesneujęciafenomenudziałaniadladobrainnychsączęściej
uzasadnianepozasocjologicznie.Niejesttoprzypadekipowinnotobyćtrak-
towanejakowyzwaniedlasocjologów.Możnaje(przyp.:działaniezoriento-
wanenainnychidladobrainnych)powiązaćztypemidealnymdziałania
celoworacjonalnegotylkonazasadzieanalitycznegopowinowactwa(wątek
tenbędzierozwijanywteoretycznejczęściksiążki).Pomimotopodobnesta-
nowiskowydajesiędominować,choćmożnasięzastanowić,czyjesttoza-
sadne.
Wydajesię,żepomimokoniecznościzaakceptowaniatakiegostanurze-
czy(wyznaczonegodominującąperspektywąparadygmatyczną,choćbyteorii
racjonalnegowyboru)wartoporazkolejnyrozważyćzasadnośćsocjolo-
gicznejteoriidziałaniadladobrainnychlub„socjologiiwoli”(gdy
odwołamysiędofilozoficznychźródełproponowanejnaukowejnarracji).
Niniejszaksiążkaoferujetakąmożliwość.Zatem,Dteorięnieracjonalnego
działania”autorproponujepotraktowaćjakoprowokacjęizaproszeniedo
dyskusjiwedługzasadnarracjisocjologicznej.
Nieprzypadkowo,zewzględunasugerowanyneoklasycznyzamysł,
wprowadzeniemdorefleksjibędzieprzywołaniestrategiiwyjaśnianiaEmile’a
Durkheima,zjegounikalnegostudiumpoświęconegosamobójstwu(por.
Durkheim2008).Posłużyonazailustracjęsposobumyśleniazmierzającego
dozaproponowaniasocjologicznegoteoretyzowanianatematdziałaniadla
dobrainnych.Refleksjaotwierającakolejnepodrozdziaływskażekonteksty
konceptualizacyjnenawiązującedopojęciaobywatelstwa(podejmującza-
gadnieniasprawczościipodmiotowościwepocenowoczesnej)poprzezprzy-
~
12~
