Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gitymizacji-zemściłysięwsposóbwyjątkowookrutny10.Przyczyną
tegostanurzeczyniewątpliwiebył(ijestmutatismutandisdodziś
wwielukrajach)braknawykupraktykowanialiberalnejdemokracji
ijejsystemuwartości.Państwa,którychhistorycznyrozwójwskazuje
nategorodzajuniedowład,pierwsząodsłonępanowaniademokra-
cjiparlamentarnejmajązwyklenieudanąprzezzaniechaniawywo-
łanebrakiempolitycznejwyobraźniustawodawcy,przezfałszywe
rozumienieprawpodstawowych,acozatymidziepojawiającąsię
gotowośćoddaniawolnościwzamianzakolektywistyczniepojmo-
wanąiopieranąnabezmyślnejredystrybucjidóbrzłudnągwarancję
równości.PrzykładNiemiecwskazuje,żebolesnalekcjanpierwszej
odsłony”ustrojudemokratycznegoodrabianajestdopiero,czymoże
najwcześniej,wkolejnympokoleniuidotyczytozarównorządzących,
jakirządzonych.Wkażdymrazie:jedno,właśnietopierwsze,po-
koleniepraktykowaniademokracjiwydajesięzbytkrótkimokresem
wpajaniawświadomośćspołecznąnowychzupełniezasad.Przykład
Niemiecporoku1945jestponiekądjednocześniezwodniczy,tam
katalizatoremzmianbyłaotchłańnihilizmunazistowskiejdyktatu-
ry,przegranawojnaiwszystkiezniązwiązanetragedie.Losyjednak
krajówbyłegoblokuwschodniegostanowiątujaknajlepszyprzykład.
Wracającjednakdogłównegonurtunarracji,wydajesię,żede-
putowanymwZgromadzeniuNarodowymwroku1919zabrakło
wyobraźniprzytakimanieinnymukształtowaniupodziałuwładz.
Zjednejstronyposzerzaniekompetencjiinstytucjidemokracjipo-
średniej(parlament),bezpośredniej(referendum,inicjatywaludowa)
inadzwyczajskomplikowanadrogaustawodawcza(art.68in.)kre-
owałysystemustrojowy,którydopuszczałnimniej,niwięcejtylko
40różnychsposobówstanowieniaustaw11.Demokracjabezpośred-
10W
.Bauer,WeltrelativismusundWertbestimmtheitimKampfumdieweimarer
Demokratie,Duncker&Humblot,Berlin1968,s.63:nInderWeimarerRepublik
vertwandeltesichderKompromißvetragineinenPluralismusbloßerDifferenzie-
rungenohneÜbereinstimmung”
.Cf.teżC.Schmitt,Verfassungslehre,s.32nazywał
tekompromisynodwlekającymi”
,ichistotąbyłoopieranieichnaformułachnodwle-
kających”
,niezałatwiającychsprawy,aczkolwiekkoniecznychwogóledlauchwale-
niakonstytucjiwtamtym,specyficznymczasieroku1919.
11Cf.H.Peters,GeschichtlicheEntwicklungundGrundfragenderVerfassung,
BearbeitetvonJürgenSalzwedelundGünterErbel,SpringerVerlag,Berlin-Heidel-
berg-NewYork1969,s.94.
6
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone