Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niawłaściwieokazałasięwpraktycefikcją,parlamentniezdolnydo
wypracowywaniajednolitejliniipolitycznej,trwalewłaściwiepozba-
wionystałejwiększościiopanowywanystopniowoprzezprzedstawi-
cielisiłwrogichdemokracji.Nadrugiejszalitegodemokratycznego
balansustałprezydentRzeszyokompetencjachwładczychszerokich,
określonychjednocześniemgliścieiprzezzaniechaniaustawodawcy
wyrastającyponadparlament.Organprzedstawicielskiwpewnym
momencieutraciłsensbytu;rządzeniewlatach1931-1932opierało
sięnapodstawieust.2art.48,władzydyktaturyprezydentaRzeszy.
Artykuł19.konstytucji,stanowiącyorozstrzyganiusporówkonsty-
tucyjnychniezostałdoprecyzowanywsposóbwystarczającyprzez
ustawęzwykłą,natomiastrelacjeRzesza-krajezwiązkoweukształ-
towanezostaływsposóbmodelowoprowadzącywłaśniedokryzy-
sówustrojowych.ZjednejstronykompetencjeRzeszywstosunkudo
krajówbyływrelacjidoprzeszłościposzerzone,zdrugiej-wbrew
niejakopierwszej-przewagaPrusniezostałaostateczniezneutrali-
zowanawlegalnysposób.
Powróćmyjednakdowiosny1919r.iobradKomisjiKonsty-
tucyjnejZgromadzeniaNarodowego,stawiającsobiejednocześnie
pytanieopotrzebęisensownośćtakiegozabiegu.Pytanieoposzu-
kiwaniepierwotnegosensu,czyteżceluprzepisu,jestjednocześnie
pytaniemoprzydatnośćwykładnihistorycznejwkontekścieod-
wiecznegowręczsporuosubiektywny,czyteżobiektywnysposób
rozumieniaprzepisów,cozwyklejestszczególnieistotnedlaprakty-
kistosowaniaprawa,wyrokowaniazaśwszczególności.Oczywiście
wydajesiępewne,żedywagacjewtymzakresiemogąmiećcharak-
teruniwersalnywtymsensie,żestająsięprzydatneidlawspółcze-
snegosędziego.Zawszebowiembędzietak,żesędziaposzukiwać
będzieodpowiedzinapytanieotreściratiolegis,bądźteżwłaściwie
intentiolegislatoris12.Byłotakwmoimpojęciuiwroku1932,za
12W
.Fikentscher,MethodendesRechtsinvergleichenderDarstellung,Bd.III:
MitteleuropäischerRechtskreis,J.C.B.Mohr(PaulSiebeck),Tübingen1976,s.674
in.;B.Rüthers,Ch.Fischer,A.Birk,RechtstheoriemitJuristischerMethodenlehre,
C.H.Beck,München2018,s.481in.;H.Hattenhauer,Diegeistesgeschichtlichen
GrundlagendesdeutschenRechts,C.F.MüllerJuristischerVerlag,Heidelberg1983,
s.207in.WpiśmiennictwiepolskimklasycznapozycjaM.ZielińskiegoWykładnia
prawa.Zasady,reguły,wskazówki,LexisNexis,wyd.5,Warszawa2010,s.307,gdzie
autorpowątpiewał,analizypracgremiówustawodawczychmogąbyćprzydatne
7
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone