Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
DavidFrick
oskarżonegojakowinnegosłownegowszeteczeństwa(byprzywołać„słowa
wszeteczne”DorotyZebertowskiej)25.KupiecwileńskiAfanasIwanowicz
wniósłw1671rokuskargęprzeciwswojejszwagierceMariannieSafiano-
wiczównie,żonieAleksandraIhnatowicza,zasłowauszczypliwe,którymi
„jakosięjejpodobałolżyła,sromociła”powodaijegomałżonkę,„coślina
dogębyprzyniosła”(łączniezkonkretniejprzywołanąprzymówkąpod
adresemżonyIwanowicza:„tobiewłaźniwienikiprzedawać,aniewka-
mienicySafijanowiczowskiejrozpościeraćsięnależy”)26.
„Słowauszczypliwe”wzięłynazwęstąd,że„szczypały”czyjąścześć.Inni
skarżący(jakJerzyGross)pisali,nazasadzieswoistejrymowanejparaleli,
o„słowachnieuczciwych”27.Kilkuznichweszłowdetaleodnośniedotre-
ściowychsłówuszczypliwychczynieuczciwych;niektórzyprzechodzilina-
wetnałacinę–niepotowszak,byprzekładaćobraźliwyjęzyk,alebywy-
jaśnićodbiorcy,żeoszczędzonojegoczyjejdelikatneuszy.Niekiedyjednak
oskarżycielebyliniecobardziejprecyzyjni.Mężczyznnazywano„synami
takiejowakiejmatki”28albo„niepotściwejmatki”29.Zarównomężczyzn,
jakikobietypomawianooczary,alemożnabyłoteżudaćsiędosąduze
skargąnasąsiada,żetoonzarzucanamczary(wtensposóbdespektując)30.
Mężowieskarżylisięwimieniużon,którychgłowyodkryto31alboktórym
sąsiadubliżyłsłowem„murwa”(eufemizmnapopularnewstaropolszczyź-
nieokreśleniekobietylekkichobyczajów)32.
Wartoodnotować,żerzekomeszyderstwoDonatazeswegopracow-
nikajako„papieskiegopsa”topraktycznieunicumwprotestacjachwwie-
lowyznaniowymsiedemnastowiecznymWilnie.Chrześcijańskiestrony
sporuprzedsądemidentyfikowanozapośrednictwemprzynależności
dodanegostanu(naprzykład„mieszczaninwileński”)orazprofesji(na
przykład„zamesznik”),alenigdyprzezwyznanie.Innetypydokumentów
25LVIASA5337:76v.;zob.teżWilnianie...,s.41.
26LVIASA5105:545r.–v.;zob.teżWilnianie...,s.131.
27LVIASA5337:76v.;zob.teżWilnianie...,s.41.
28LVIASA5112:325r.
29LVIASA5339:3v.
30Odnośniedooskarżeńoczaryzob.LVIASA5333:287–89;5337:397r.–v.;Lietuvos
mokslųakademijosbiblioteka(tj.BibliotekaLitewskiejAkademiiNauk,dalej:LMAB),F43–
–590:32v.,33v.–34r.,36r.Natematoskarżeńooskarżeniaoczary:LVIASA5112:244r.–v.;
LMABF43–590:32v.,33v.–34r.,36r.
31LVIASA5105:454r.–v.
32LVIASA5337:293r.–v.
