Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
DavidFrick
szwagierkę,wniósłprotestację„zwielkimanieutulonymżalem”5.Ale
większośćżalącychpopostu„skarżyłosięiprotestowałosolenissime”6czy
„quamsolenissime”7lub„żaliłosięiwnosiłooficjalnąmanifestację”8.Miało
tooczywiścienaceluwyjaśnienie,żeprotestantstawiłsięprzedsądem,
ponieważrzekomyuszczerbeknahonorze,zdrowiuczymajątku(anaj-
częściejbyłato„tylko”kwestiahonoru)jesttakpoważny,żepoprostunie
możnabyłowtejsprawiemilczeć.Resztaprotestacjisłużyłauzasadnieniu
właściwejskargi.WyróżniłemkilkatoposówwykorzystanychprzezJerzego
Grossa,którymprzyjrzymysiębliżej.
1.„ZapomniawszybojaźniBożejisurowościprawapospolitego”
Wielezprotestacjirozpoczynasięjakąśwersjąsformułowania„zapo-
mniawszybojaźniBożejisurowościprawapospolitego”.Stwierdzano
wtensposób,żewopiniipowodaopisaneczynybyłyzbrodniamiprze-
ciwkoludzkiemuiBożemuprawu.Oczywiściebyłyoneprzestępstwami
wyłączniewmniemaniuprotestanta–niekonieczniezaśsąduczychoćby
nawetopiniipublicznej,naktóreskarżącyusiłowałdopierowpłynąćza
pośrednictwemswojejprotestacji.
Kilkaprzykładówpomożewyznaczyćstatustychmiejscwspólnych.
DorotaZebertowskaTomkowidowazapomniała„bojaźniBożejisuro-
wościprawapospolitegoorazpoczciwościstanuwdowiego”,kiedyzaczęła
wieśćżycienierządne9.Dwajbracia,Tatarzy,kniaziowieRomaniNN10
Dawidowiczeniebaczylina„bojaźńBożąisrogośćprawapospolitegona
takowychzaufałychilekkomyślnychopisanego”,kiedywroku1680na-
padlibiednegoTataraJanaBohdanowiczawjegotymczasowymlokum
naprzedmieściachWilna11.StanisławSzwabowicz,mieszczaninwileński
irzeźnik,„niedbającnicnasrogośćprawapospolitegonazuchwałych
iwystępnychopisanego”,w1676rokuoskarżyłswegosąsiadaBartłomie-
jaStrokowskiego,mieszczaninaistolarzawileńskiego,okradzieżpsa,co
5LVIASA5105:454r.;zob.teżWilnianie...,s.131.
6LVIASA5108:256r.
7LVIASA5337:159r.
8LVIASA5112:357r.
9LVIASA5337:76r.;zob.teżWilnianie...,s.40.
10Pustemiejscewdokumencie.
11LVIASA5112:498r.;zob.teżWilnianie...,s.256–257.
