Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XLVI
WSTĘP
zmarływwiekuniemowlęcym.Synowiezpierwszegomałżeństwapouzyskaniu
pełnoletności,bojącsię,żenieotrzymająodojcanależnejimczęścimajątku,
poskarżylisięnaniego,żądającichmaterialnegozabezpieczenia.Administrator
dóbr,doktóregotrafiłatasprawa,nakazałkarczmarzowiwypłacenienależnych
imsumpieniędzy195.Rusekpodkoniecżyciaprzekazałcałymajątekostatniejżo-
nieispłodzonymzniądzieciom,niezapominającjednocześnieodwóchsynach
zdrugiegomałżeństwa,którymzagwarantowałodpowiedniespłaty196.
Opisywanefaktybiograficzneuzupełniałyteżwzmiankiowydarzeniach
ważnychnietylkodlalokalnejwspólnoty,aledlacałegokraju.Należałydonich
potopszwedzki(1655-1657)197czyteżprzejściowaokupacjaszwedzkaczęści
Kujawwczasiewojnyzlat1626-1629198,stanowiąceświadectwoutrzymywania
sięwpamięcichłopskiejzwiązanychznimidramatycznychibolesnychprzeżyć.
Wtestamentach,podobniejakiwinnychmateriałachdokumentacyjnych
tworzonychwśrodowiskuwiejskim,możnaodnaleźćwartościowedowodywy-
korzystywaniaróżnorodnejdokumentacjiprzezchłopskichpoddanych.Najbar-
dziejciekawyprzypadekstanowiłopożyczeniepieniędzy(kwoty211zł)pod
zastawprzywilejukrólewskiego,prawdopodobniedotyczącegowybraniectwa,
nadanegoprzezkrólaJanaIIISobieskiego.Kontraktwtejsprawiezawarliwroku
1737chłopizamieszkującystarostwokrzeczowskie,pożyczkobiorcaWawrzyniec
Kica,posiadaczczęściłanuwybranieckiegoorazwierzyciel,krewnyWawrzyń-
ca,AndrzejKiczowski199.Nadowódtransakcjizinicjatywydłużnikasporządzono
pisemnąumowę,którąprzechowywałwierzyciel.Tenjednakwobliczuśmierci
darowałowąsumędłużnąrazemzwymienionymprzywilejemmiejscowemuko-
ściołowiparafialnemu200.
Niektórzychłopiznalitakżetreśćzawartychwaktachgromadzkichwpisów,
którestanowiłydowódprawprzysługującychimdookreślonychgruntów201.Zin-
nychtestamentówwynika,żechłopiposługiwalisięskryptamidłużnymi,wysta-
wianymizinicjatywywierzycielinadowódzaciągniętychpożyczek,którepoich
zwrocieoddawanodłużnikom.Wierzycielezazwyczajprzechowywalije,dopóki
dłużnicynieuregulowalinależnościwobecnich.Przedśmierciąposiadaczetych
dokumentówprzekazywalijeswoimspadkobiercom,abynaichpodstawiemogli
odzyskaćpieniądzepożyczone202.Innipoddaninadługoprzedśmierciądokony-
walidyspozycjimajątkowychnapiśmienarzeczswoichsynów203.Niemawięc
195Tamże.
196Tamże.
197Nr72(MaciejaBurzy,aliasOlesia,zNowejWsi,1675r.).
198Nr25(AdamaPancerzyńskiegozPancerzyna,1629r.).
199Nr152(AndrzejaKiczowskiego).
200Tamże.
201Nr256(TeresyKlimkowejzLipnicyGórnej,1774r.).
202Nr51(MatiasaMorosiazKrowodrzy,1652r.).
203Nr302(WojciechaOrzechazTerliczki,1788r.).
