Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
(należałdonichmiędzyinnymipoetaGeorgeByron)moglisię
obawiać,iżwynalazcymaszynorazichwłaścicieleniekoniecznie
zdająsobiesprawęzkonsekwencjitejwiary,oczymświadczy,
zdaniemPynchona,powieśćMaryShelleyFrankenstein.Askoro
w1945rokusystemprodukcjiprzemysłowej-systemjakotaki,
nieżadnakonkretnamaszyna-obejmowałzarównoProjektMan-
hattan(produkcjabombyatomowej),niemieckiprojektrakietowy
(produkcjaV-2),jakifabrykiśmierci(Auschwitz)-nietrudno
przewidzieć,jakimożebyćostatecznyskutekosiemnastowiecznej
rewolucjiprzemysłowej.OsobytworzącepolitykęobronnąUSA
przyjmujątensystemowysplotjakooczywistość,współcześni
neoluddyścizaśprotestująprzeciwkotakiemusposobowimyśle-
niaidziałania4.Leczwprzeciwieństwiedoswoichpoprzedników,
czyliluddystówzczasówoświecenia,nietęskniązaodczarowaną
przezrozumepokącudów,tylkowłaśniezahumanistycznymro-
zumem,stawiającymczłowiekanadmaszyną.Pynchondostrzega
literackieprzedstawieniatejpełnejniepokojutęsknotywgatunku
sciencefiction,któregogwałtownyrozwójnastąpiłwkrótcepo
atomowymatakuUSAnaJaponię.
Uwikłanienaukowcówwbrytyjskiprojektimperialny(awdo-
myślerównieżrosyjski,niemieckiiamerykański)jestosnowąpo-
wieściMasoniDixon(1997),którejakcjarozgrywasięwXVIII
wieku.NazlecenieRoyalSocietybrytyjscyastronomowieigeo-
metrzy,CharlesMasoniJeremiahDixon,dokonująrozmaitych
pomiarówwpołudniowejAfryceiAmeryce.Choćrobiątodla
dobranaukiiwduchuoświecenia,wiedzą,żebezpośrednieko-
rzyścizichpracybędączerpaćinstytucjerealizująceimperialny
projektkolonizacjiipodboju.Podtymwzględempowieśćstanowi
4PrzyjacielPychonazczasówstudenckich,KirkpatrickSale,jakoteoretyk
iaktywistastałsięważnąpostaciąruchuneoluddystowskiegowUSA.W1958
rokurazemzPynchonempracowalinaddystopijnymmusicalemMinstrelIs-
land.NieukończonelibrettoznajdujesięwarchiwumPynchonawUniversity
ofTexaswAustin,zjegoopisówzaśwynika,iżmusicalmiałbyćluddystycz-
nąsatyrą,wktórejIBMchcerządzićświatem,przyokazjiprzejmująckontrolę
nadtytułowąwyspą,koloniąartystówiinnychnonkonformistów.Informacjete
przytaczamza:LucHerman,nEarlyPynchon”,[w:]TheCambridgeCompanion
toThomasPynchon,red.IngerH.Dalsgaard,LucHerman,BrianMcHale(Cam-
bridge:CambridgeUniversityPress,2012),s.20.
