Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZNACZENIEUPOMNIEŃIPOUCZEŃPASTERSKICH…
15
DobrymprzykłademmożebyćtutajTomaszowepowołaniesięnaPolitykę
Arystotelesa,wmiejscu,gdziewyjaśniazepsucieKreteńczykówzgodnie
zeświadectwempoetyEpimenidesazKnossos,żyjącegowVIw.przed
Chr.,aopisującegozachowanieludzi,wśródktórychpracujebiskupTytus.
Istniejeprzysłowiowepowiedzenie,żeDKreteńczycy–tozawszekłamcy,złe
bestie,brzuchyleniwe”.KiedyczłowiekstajesięDzłąbestią”,daAkwinacie
asumptdowskazania,żeDdziesięćtysięcyrazygorszyjestzłyczłowiekod
złejbestii”(nr31)5.
Tomaszprzywołujenietylkojednakdziełanaturyantropologicznej
imoralnej,lecztakżetedotyczącefilozofiiprzyrody,np.FizykęArystote-
lesa.Jegokomentarz(InPhysic.,lib8.,lect.,nr5)podajedefinicjęDwieku”
(saeculum),któraTomaszowibędziepotrzebnadowyjaśnieniazdania,że
żyjemywnadzieiżyciawiecznego,jakieprzyobiecałprzedwiekamipraw-
domównyBóg(Tt1,2).Akwinatazauważa,żewystępującetuokreślenie
antetemporasaecularia(Dprzedwiekami”)przezodwołaniesiędodefinicji
Arystotelesa(saeculumujętymjakomensuradurationisuniuscuiusquerei)
bardzodobrzewyjaśniafakt,żeBógmiałzamiarofiarowaniażyciawiecz-
negoczłowiekowijużprzedzałożeniemświata(anteprincipiummundi).
PodobnieciekawejestodwołanieTomaszadoCycerona,dojegodzieła
Departitioneoratoria(rozdz.22,78),gdziewyjaśnia,czymjestDpobożność”
(pietas).WedługCyceronapobożnośćjestczęściąsprawiedliwościwraz
zreligią,aróżnisięodniejtym,żetaostatniajestczczeniemBoga.Nie-
mniejBógniejesttylkoStwórcą,aletakżeOjcem,dlategoczłowiekwinien
jestnietylkokultBogujakoStwórcy,lecztakżemiłośćjakoOjcu.Dlatego
Dpobożność”(pietas)kierujesięwstronęrelacjisynowskiejdoBogaigdzie
bojaźńPańska(timorDomini)ujawniarysbojaźnisynowskiej(dziecięcej).
5
UArystotelesamożemyprzeczytać:DNajgorszajestbowiemnieprawośćuzbrojona,
człowiekzaśrodzisięwyposażonywbroń,jakąsąjegozdolnościumysłoweimoralne,
które,jakżadneinne,mogąbyćniewłaściwienadużywane.Dlategoczłowiekbez
poczuciamoralnegojestnajniegodziwszyminajdzikszymstworzeniem,najpodlejszym
wpożądliwościzmysłowejiżarłoczności”(Arystoteles,Politica,ks.I,rozdz.1,1252b–1253a
tłum.L.Piotrowicz,[w:]tegoż,Dzieławszystkie,t.I,Warszawa2003,s.6).
