Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
AnnaDamięcka-Wójcik,AnnaMatysiak
skomplikowaniajegotekstów.AutorMłynuLewinapowszechnieuważanyjest
zapisarzatrudnego,językjegopowieścinieprowadziczytelnikaprostądrogą
wyrazistejfabuły,składniaekspresyjnieoddajewpisanywjegonarracjędekon-
strukcyjnyprojekttożsamościowy2.Bobrowskiwyginajęzykimowę,takżeby
mogłapokazaćniespójnośćipęknięciejakoelementludzkiejkondycji,element
nietylkorozsadzającycodzienne,pragmatycznefunkcjonowanie,lecztakże
stanowiącyszansęnaprzemianę,nazbudowaniesiebienanowo;jesttotak-
żenarzędziewypełnianiaobowiązkupoety:nieustannegopodważaniamyśli,
sądów,którewnaturalnysposóbmajątendencjędozastyganiawschematycz-
ne,sztywneobrazyświataiwłasnejosoby.WierszeBobrowskiegouznawane
sąwwiększościzamroczne,skomplikowane,szyfrujące,wymagającewysiłku
interpretacyjnego3.
To,cobyłotrudneiwydawałosięobceposzukiwaczomjasnoprowadzonej
fabuły,okazałosięjednakciekawedlaczęściczytelników.Powieści,opowia-
daniaiwierszeBobrowskiegoprzyciągałyswoimnietypowymusytuowaniem
terytorialno-mentalnym;pisarzosadzaakcjętekstównaobszarachpogranicza:
polsko-niemieckiegoipolsko-niemiecko-litewskiego,pokazując,jakkształto-
wałysiętamspołecznościwsytuacjinarastającychtendencjinacjonalistycz-
nych.Wobupowieściach,MłynieLewinaiLitewskichklawikordach,ukazuje
jewokolicznościach,wktórychtendencjetedoprowadzajądowydarzeń,po
którychnicjużniebędzietakiesamo,doprzeżyćniejakoliminalnych.Sąto
zpozorulokalne,drobnewydarzenia,aleBobrowskiprowadziswoichbohate-
rówtak,żeichdecyzjestająsięodbiciemszerszychspołecznychprocesówtożsa-
mościowych,abyćmożeteżuniwersalnychmechanizmówcywilizacyjnych.
ZałożeniemniniejszejpublikacjijestpokazanietwórczościBobrowskiego
wkontekścieproblematykitożsamości,ujętejjakoproces,jakowypadkowaróż-
nychczynnikówskładającychsięnafunkcjonującywdanychspołecznościach
obrazświata,któryzkoleisamjestdopewnegostopniapłynnyipodlegają-
cydynamiceoddziaływańwewnątrzspołecznościiwpływówzewnętrznych.
UtworyBobrowskiegosądobrympunktemwyjściadorozważańnatentemat,
ponieważjegowyrazistapostawaosobistaitwórczaukształtowanazostałana
2
Zob.ujęciepodkreślającetenaspekt:AnnaMatysiak,Roladekonstrukcjiwtwórczości
JohannesaBobrowskiego,nBorussia”2005,nr36.
3WieleciekawychanaliziinterpretacjitwórczościBobrowskiego,poszukującychfor-
malnychimyślowychnawiązańorazwpływów,atakżesytuującychpisarzawramachlite-
rackichnurtów,znaleźćmożemywpublikacjipokonferencyjnejUnverschmerzt:Johannes
Bobrowski-LebenundWerk,wydanejpodredakcjąDietmaraAlbrechta,AndreasaDegena,
HelmutaPeitschaiKlausaVölkera(Meidenbauer,München2004).RecepcjęBobrowskiego
wPolsceprzedstawiaZbigniewChojnowski,RytmyiwybraneaspektyrecepcjiJohannesa
BobrowskiegowPolsce,nRocznikiHumanistyczne”2022,t.LXX,z.1.
