Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
BarbaraCzapik-Lityńska
tożsamości”45czyteżreakcjąnaniemożnośćukształtowaniatożsamości,
skonstruowaniatożsamościjakocałości.Tożsamośćjawisięzatemjako
elementarnapotrzebaczłowieka46,zktórejkształtowaniemprzychodzi
musięmierzyćprzezcałeżycie.WedługJungapsychoanalityczne
koncepcjetożsamości(wtymtakżearchetypowezdolnościwchodzenia
wstantożsamościpierwotnej)łącząsięzteoriąprzeciwieństw.Tożsamość
podbudowujeprzeciwieństwa.Jungainteresowałyprocesyizwiązki
zachodzącemiędzypsychikąimaterią47,którychśladyisymptomy
dostrzegamyprzedewszystkimwpoezjiijejświeciewyobrażeniowym
(mundusimaginalis).Prozadostarczanamreprezentacjiświatawidzia-
negoiświatawyimaginowanego,zazwyczajzwyraźniezakreślonym
porządkiempoznawczym,skłaniającymdoocenyczywartościowania.
MichaiłBachtin,którytrochęwbrewpsychoanaliziefreudowskiej
dążyłdozmniejszeniaopozycjikulturyiżycia,sytuowałkulturęna
granicachobszarówestetycznych,etycznychipoznawczych.Proces
kształtowaniatożsamościmiałsięodbywaćnapograniczuestetyki,etyki
ipoznania,przyczym-wedługEdwardaKasperskiego-nwestetyce
dostrzegłmiejsceiczynniksyntezy”48.Pierwszoplanowąrolęwantro-
pologiiBachtinaodgrywałnaktywnypodmiotkultury”ijegopotencjał
kulturotwórczywynikającyzjegonatrybutówwiadomości,woli,
emocji,cielesności,mowy,poznania,moralności)”49.Równieważnabyła
netyka,pojmowananiejakoabstrakcyjnykodeksnorm,leczjakozespół
swobodnychzachowańwartościującychirealizującychwartości”50.
PolskifilozofHenrykElzenbergrównieżnaplanpierwszywysuwał
nestetyzmestetycznyorazwartościjakopodstawękultury”51.Nieod-
rzucamprzekonania,żetawłaśniepodstawakultury(wyznaczanaprzez
estetyzmestetycznyorazwartości)decydujeokonstrukcjachtożsamości
45Cyt.:A.Giddens:Nowoczesnośćitożsamość.Przeł.A.Szulżycka.Warszawa
2006.Giddenspowołujesięnaprace:MarciiMillman:SuchaPrettyFace.NewYork
1981orazKimHermin:TeObsession.ReflectionontheTyrannyofSlenderness.New
York1981.Autoromawiateżpraceinnychbadaczekzajmującychsięanoreksjąjakofor-
transformacjiwłasnegociała,świadomości,tożsamości.
46Por.Tożsamośćczłowieka.Red.A.Gałdowa.Kraków2000.
47Zob.hasłotożsamośćw:A.Samuels,B.Shorter,F.Plaut:Krytycznysłownik
analizyjungowskiej.Przeł.W.Bobecki,L.Zielińska.Wrocław1999,s.206-207.
48E.Kasperski:Antropologialiteratury.Podstawyteoretyczne.ProjektMichaiła
Bachtina.W:Antropologiakultury-antropologialiteratury.Natropachkoligacji.Red.
E.Kosowska,A.Gomóła,E.Jaworski.Katowice2007,s.65.
49Ibidem.
50Ibidem,s.67.
51Por.K.Łukaszewicz:KulturajakowartośćisystemwartościwujęciuHenryka
Elzenberga.W:Kulturaiwartości.Red.S.Pietraszko.Wrocław1991,s.86.