Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tożsamośćjakowartość
23
kulturowej,którapozaestetykąietykąbędziezawszecałościąułomną,
awniesprzyjającychokolicznościachnawetgroźną.Dlategowkształ-
towaniutożsamościtakważnąrolęodgrywapamięćaksjologiczna
iestetycznapercepcja,ułatwiającerozumieniedobraipiękna-wartości
kanonicznych.Tożsamośćkulturowa(wspieranapamięciąkulturową
ipamięciąaksjologiczną)wydajesiętożsamościąnajważniejszą,najsil-
niejwpływającąnaczłowiekainarzeczywistość.Wpływającątakżena
tożsamośćzbiorową,społeczną,narodową,napreferowanewartości,na
rozumienieInnego.
Rodzajemtożsamościzbiorowej,kształtowanejdziejowo,jesttoż-
samośćkulturowa.Wopublikowanejw1966rokuksiążceSpołeczne
tworzenierzeczywistości,klasycznejjużpracysocjologicznej,jejautorzy
PeterBergeriTomasLuckmannwyrazilipogląd,żeno»tożsamości
zbiorowej«nienależymówićzewzględunaniebezpieczeństwofałszy-
wego(ireifikującego)hipostazowania”52.Wydajesię,żekażdaprojekcja
tożsamości,każdajejkonstrukcjatoswoistehipostazywbudowane
wwizjehistorycznejrzeczywistościijejsymboliczneuniwersum.Po
lekturzepracpóźniejszych,bywymienićchoćbyZbigniewaBokszań-
skiegoTożsamościzbiorowe53,trudnowszakwyobrazićsobierezygnację
zposługiwaniasiępojęciemtożsamościzbiorowej.Wodniesieniudo
przytaczanegomateriałuwartopowołaćsięnadefinicjęAntoninyKło-
skowskiej,którawyjaśnia:
Pojęcietożsamościzbiorowejodnosisiędocałychnarodówlubinnychspo-
łecznościujmowanychwsposóbkolektywny,czylirozumianychniejako
zbiórpowiązanychinterakcjąjednostek,aleorganicznacałość,społeczne
ciało.Takietraktowaniezbiorowościspołecznejwliteralnysposóbbyło
właściweorganicystomXIXw.izostałozarzuconewnowszychsocjolo-
gicznychteoriachjakonaiwne54.
Przetrwałonatomiastwkulturachzamkniętych,dlaktórychreflek-
sjajednostkowegopodmiotu-dekonstruującastereotypyiskostniałe
wyobrażenia-bywaodbieranajakozagrożeniewartościnarodowej
wspólnoty.Wtymmiejscu,posiłkującsięstosowniewybranymma-
teriałemźródłowym,możnarozpocząćanalizęmodelitożsamości
zbiorowych,jakierozpoznajemywrealiachpołudniowosłowiańskich.
52P.L.Berger,T.Luckmann:Społecznetworzenierzeczywistości.Przeł.J.Niżnik.
Warszawa2010,s.251.
53Z.Bokszański:Tożsamościzbiorowe.Warszawa2006.
54A.Kłoskowska:Kulturynarodoweukorzeni.Warszawa1996,s.97.
