Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CyklsonetówWierszenatematSiergiejaRafalskiego
nznakówprzeszłościiprzypomnieniedawnychwzorów”pełniłytakżerolęswoistego
nautopoznaniaiautoterapii”
10
.
SonetjestjednymzulubionychgatunkówpoetyckichRafalskiego.Formętęcenił
właściwieprzezcałeswojeżycietwórcze.Zokresupraskiegopochodząomawiane
Wierszenatemat,zkoleipóźniejszy(konieclatdwudziestych-koniecsześćdziesią-
tych)zaowocowałsonetamiMałgorzata(Маргарита),Kryptosonet(Криптосо-
нет)orazcyklemośmiuutworówzatytułowanymSonetyegzystencjalne(Экзистен-
циальныесонеты)
11
.
Wierszenatemattworząkompozycjęcyklicznąocharakterzeformalnym.Ojej
spójności,zgodniezustaleniamiWiesławyWantuch,decydujewspólnytytuł,obej-
mującywszystkiewiersze,gatunekorazpowtarzalnośćnastrojowa
12
.Pomimoże
sonetyRafalskiego(Lot,Widzenie,Wbistro,Pojedynek,Nawygnaniu)cechujeróż-
norodnośćtematyczna,bowiemkażdyutwórrozwijaodrębnymotyw,totematem
nadrzędnym,spajającymwszystkiewierszewcykl,niewątpliwiewyrastającymzdo-
świadczeńemigracyjnychautora-doświadczeniaobczyzny,wykorzenienia,bez-
domności(którepisarzemigracyjnydzielizinnymi)
13
-jestwygnanie,osamotnienie
orazprotestjednostkiprzeciwkopolitycesiłyiwłasnemulosowi,podporządkowa-
nemuburzomdziejowym
14
.
Sonetycykluzbudowanesąwedługjednakowegowzorcametrycznegoiarchi-
tektonicznego:każdyutwórutrzymanyjestwrytmiepięciostopowegojambu,kano-
nicznegorozmiaruwersowegosoneturosyjskiego
15
,iskładasięztrzechtetrastychów
orazjednegodwuwiersza(wobrębiektórychprzeplatająsięzesobąklauzulemę-
skieiżeńskie),będącegokompozycyjniewyodrębnionąpointą,stanowiącądobit-
nezamknięcietekstu,jegokulminacjęznaczeniową.Rafalskijrealizujetymsamym
rzadkowystępującąwliteraturzerosyjskiejformęsonetuangielskiego,jednakbez
typowegodlaniejukładurymów
16
.Wewszystkichutworachcykludwapierwsze
czterowierszeposiadają,zgodniezrosyjskątradycjąliteracką,kombinacjęcharakte-
rystycznądlarozpowszechnionegowRosjisonetuwłoskiego(abbaabba),zjednym
10
W
.Ligęza,Problematyka„miejscwspólnych:wewspółczesnejpolskiejpoezjiemigracyjnej,[w:]
„Ktokolwiekjesteśbezojczyzny…”Topikapolskiejwspółczesnejpoezjiemigracyjnej,red.W
.Li-
gęza,W
.Wyskiel,Łódź1995,s.25.
11
UtworyMałgorzta,KryptosoneticyklSonetyegzystencjalnezamieszczonesąwtomikupoetyc-
kimRafalskiegoЗачертойłDataichpowstanialubpierwszejpublikacjiniezostałapodana.
12
W
.Wantuch,Opoetycecyklulirycznego,[w:]Miejscawspólne.Szkiceokomunikacjiliterackiej
iartystycznej,red.E.Balcerzan,S.Wysłouch,Warszawa1985,s.42-61;tejże,Cyklliryczny-
tomik-seriapoetycka.Zdziejów„gatunku”literackiegoiwydawniczego,[w:]Cyklliteracki
wPolsce,red.K.Jakowska,B.Olech,K.Sokołowska,Białystok2001,s.578.
13
W
.Wyskiel,Wstęp,[w:]„Ktokolwiekjesteśbezojczyzny…”,s.13.
14
J.Kostincová,Poustevnabásníkůł,s.46-47.
15
М.o.Лотман,ИннокентийАнненский-разрушительсонета,[w:]Słowiańskametryka
porównawczaV
.Sonet,red.L.Pszczołowska,D.Urbańska,Warszawa1993,s.124;Б.Шерр,
Русскийсонетł,s.314,321.
16
PotęodmianęsonetusięgatakżeinnapoetkanależącadostowarzyszenianSkit”Christina
KrotkowawwierszuSonetywłoskie(Итальянскиесонеты,1929).Zob.mójartykułnSonety
włoskie”ChristinyKrotkowejł
11
