Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
TranscendentnekinoDarrenaAronofsky’ego.Film,sacrumimit
razjużrozegranychzdarzeń.Kinofascynowałozatrzymanąmaterią,jejnaoczno-
ścią,dynamikąruchuirytmu.Fascynowałozarównomożliwościąprzywoływania
realnegoświatawjegofizycznychwymiarach,jakszansąprzywoływaniaświatów
wyimaginowanych,pokazywaniarzeczyniemożliwych,quasirealnych.Wynala-
zekkinaspełniałsenoreplicefakturyrzeczywistościiozobrazowaniugłębokich
warstwwyobraźni28.
Film,jakżadneinnemedium,powiadaautorka,pozwalanaukazywanieczło-
wiekawpełnijegoantropologicznejsytuacji,zróżnychperspektyw,punktówwi-
dzenia,ukazywaniedoznań,stanówpsychiki-sądzę,żedużolepszymokreśle-
niembyłobyjednak:stanówduszy-doświadczeń,interakcjizinnymiiwłasnym
wnętrzem,kłopotówzkulturą,systememspołecznymwrazzjegoinstytucjami.
Kino,ukazująctowszystko,wywołujesilneemocjeiegzystencjalnyniepokój
uwrażliwychodbiorców,pozwalającimnaprzeżywaniemetafizycznychpro-
blemówbohaterówfilmowych,którzyprzecieżniewzięlisięznikąd,awyrastają
zgłębokichiodwiecznychpokładówhistoriiopowiadanejwmitach.
Dobryfilm,podobniejakdobraliteratura,wymagaododbiorcysporejdozy
wrażliwości,wyobraźniiwiedzy.Filmmanadliteraturąprzewagęmożliwości
operowaniaruchomymobrazem,połączonymzdźwiękiem,tworzeniaiprzeka-
zywaniazaichpomocąświatówobecnychwwyobraźniartystycznej.Byćmoże,
taprzewagastajesięniekiedywadą,pozbawiającodbiorcęmożliwościwykorzy-
staniawłasnejtwórczejwyobraźni,niezbędnejwświecieliteraturydoodczytania
zamysłuautoradzieła.
Zarównofilm,jakiliteraturaniepowstająwwynikubezpośredniejinterakcji
dwukomunikującychsięjejuczestników:
Tekstliterackijestzatemefektemkontaktujęzykowegopośredniego,któryre-
alizujesięwjęzykuitylkowjęzyku.Nadawca-autortworzytekstkompletny
informacyjnie,ajegoodbiorca-czytelnikjestnajzupełniejnieokreślony,ana-
wetniepewny.Autorpiszącyutwórliterackiniemaprzecieżżadnejpewności,
czytekstzostaniewydanyiupowszechniony.Ponieważnadawcaiodbiorcanie
pozostająwbezpośrednimkontakcie,dlategotekstmusibyćskończonyikom-
pozycyjnieprzemyślany29.
Jeżelifilm(zwłaszczaadaptacjędziełaliterackiego)potraktujemyjakotekst
kultury-różny,alejakżepodobnypodpewnymiwzględamidotekstuliterackie-
go,tomusimymiećświadomość,żejegoodbióriodczytaniepozostająkwestią
niedomkniętązestronyczytelnika/widza.Nierozstrzygamwtymmiejscu,który
28M.Hopfinger,dz.cyt.,s.197.
29A.Kulawik,Poetyka.Wstępdoteoriidziełaliterackiego,wyd.II,Antykwa,Kraków
1994,s.14.
