Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
UrszulaŻydek-Bednarczuk
ci,atakże,czyistniejejedna,integralnatożsamość.Wystarczyprzytoczyć
terminypojawiającesięwpracachbadawczych:koncepcjasiebie,obrazsiebie,
autokoncepcja,ja-osobiste,japrzedmiotowe,ja-kolektywne,jaźń,jaźńspołeczna,
jaźńodzwierciedlona,tożsamośćego,tożsamośćprywatna,tożsamośćwłasna,toż-
samośćpubliczna,tożsamośćspołeczna,tożsamośćjednostki,tożsamośćzbiorowa,
tożsamośćkulturowa,tożsamośćpolityczna,tożsamośćetniczna,tożsamośćnaro-
dowa,tożsamośćreligina…Wyliczenietoniewyczerpujeliczbyterminów.
Jeślidołączymydonichgrupyzawodowe,rodzinę,związkipolityczne,to
ichrepertuarsiępowiększy.Takistanrzeczypowoduje,żetożsamośćjest
pojęciemwieloznacznym.
Analizujączjawiskotożsamości,należyzadaćpytanie,czyprzysłu-
gujeononiezmienniekażdejosobie,czyteżjestfunkcjąpostrzegającego
podmiotu.
Wnaszychrozważaniachprzyjmujęrozpatrywanietożsamościwobrę-
bienaukspołecznychikulturoznawstwa,gdzieprzedmiotemipodmiotem
sąświadomeosoby;tu:dziennikarze—funkcjonującywzłożonymśro-
dowiskuspołeczno-kulturowym.flWkraczamytymsamymwsferęinter-
subiektywnychprzeżyćidoznańjednostekjakoczłonkówokreślonych
zbiorowości.Dozewnętrznego,czyteżobiektywnegooglądujednostek
dołączasięichpunktwidzenia,ichprzekonaniaisądyosobie”(Szwed
2003:19—20).Dlaokreśleniatożsamościdziennikarzaważnejestspołe-
czeństwoikultura.Taostatniastanowiswoistyrdzeńtożsamości,zarówno
wodniesieniudojednostek,jakigrup.Zperspektywyzbiorowejwystępuje
zawszezgrupązawodowądziennikarzy(równieżtych,codziennikarzami
sięzowią,alegrupązawodowąniesą);mająoniwłasnąpodmiotowość,
powiązaniaiinteresy.Zperspektywyidealnejwiążesięonazkategorią
przynależności.Wobuznaczeniachtożsamośćfunkcjonujejakodwauzu-
pełniającesięwymiaryiwzależnościodkontekstu—opierasięnawar-
tościach,sądachizachowaniachzakorzenionychwprzeszłościiwyzna-
czonychprzezteraźniejszość.
Ideapodmiotutkwiusamychźródełtożsamościjednostkowejoraztoż-
samościzbiorowej,jesttakżefundamentem,naktórymzbudowanowiele
koncepcjitożsamościkulturowychinarodowych.Trwającyprzezwiele
wiekówspórocharakterrelacjimiędzyaspektamiikomponentamitożsa-
mościosobowejpozostajedodzisiajnierozstrzygnięty,azasprawąfilozofii
ponowoczesnejiwysokiejtechnologiidotykaekstremalnychgraniciroz-
strzygnięć.NaprzykładJean-FrançoisLyotarduważa,żeflŻyjemyteraz
wczaso-przestrzeni,wktórejniemajużtożsamości,sątylkotransforma-
cje”(Lyotard1988:31).
Wspólnącechązarysowanejtukoncepcjijestprzesłanka,iżprocesy
decydująceoludzkichpostawachizachowaniachwyznaczonesąprzez
mechanizmyintrapersonalnychobserwacjiidoświadczeń,bądźinterperso-
