Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.3.Analizaaparaturypojęciowej
Ramaodniesienia(frameofreference)
Wzweryfikowanejteorii(Mezirow,2000b),pozaperspek-
tywąznaczeń,jednymzelementarnychpojęćteoriistajesię
ramaodniesienia,oznaczającauwarunkowanykulturowo
schemat,wedługktóregoczłowiekoceniazdarzeniawswoim
otoczeniu-zcałegoszeregudostępnychsobiewybierate,któ-
reuznajezaistotneorazinterpretujejeiwykorzystujewedług
własnychzałożeń(Mezirow,2009a,s.92).Wtymrozumie-
niuramaodniesieniastanowiodpowiednikpoznawczego,
emocjonalnegoimotywacyjnegofiltra,nakładanegonaogół
doświadczeńzmysłowych.Kształtujeonaspostrzeganie,po-
zwalanapreselekcjępoznania,określeniesposobuinterpreta-
cjidoświadczeńimyśleniaorazwskazujekierunekdziałania.
Czyminnymjestzatemsamozdarzenie,aczyminnymprzy-
pisywanemuprzezjednostkęznaczeniewewłasnejbiografii.
Jedenczłowiek,widzącsamotnąstarsząkobietęsiedzącąod
dłuższegoczasunaławcewparku,przejdzieobokniejobojęt-
nie,będącprzekonanymotym,żespędzaonabardzoprzy-
jemnieczas,byćmożeczekanakogośalboobserwujebawiące
sięnaplacuzabawwnuki;innyzaśdostrzeżewniejsmutną,
osamotnionąosobę,którazpewnościąbardzopotrzebujeto-
warzystwa,zżalemwspominaswojąmłodość,amożenawet
wymagapomocyczyodprowadzeniadodomu.Przykładten
pokazujeschematfunkcjonowaniaramyodniesienia-spo-
sób,wjakiwytworzonaintuicyjnieiniezweryfikowanaocena
tejsamejsytuacjiuróżnychosóbmożewywołaćodmienne
emocje,myśliiwkonsekwencjidziałanie.
Ramaodniesieniajeststrukturąnadrzędnąifunkcjonuje
wdwóchwymiarach:
nawykówmentalnych(habitsofmind);
punktówwidzenia(pointsofview).
Nawykimentalnenieświadomymisposobamimyślenia,
odczuwaniaidziałania,którezostałyuwarunkowanekoda-
mikulturowymi,społecznymi,edukacyjnymi,ekonomiczny-
mi,politycznymiczypsychologicznymi,aichbieżącezasto-
sowaniewynikawdecydującymstopniuzindywidualnych
37