Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
VIII
WSTĘP
Próbytotalnegotransponowaniajednegokoduartystycznegonainny
uznajezaniemożliwe,chociażwyrażazarazemprzekonanie,żemuzy-
kastanowiistotnyczynnikwmyśleniuWitkacego.Jakpodkreśla,już
wpierwszejjegopowieścisformułowanezostałynajważniejszepoglą-
dynatematsztukidźwięków.Badaczkawyróżniawkonsekwencjidwa
typyliterackichmanifestacjimuzykiwutworze,określanejakonqua-
si-transpozycje”(nwciurkania”,nzresorbowania”,toznaczyrozmaite
sposobytematyzowaniamuzykiprzyużyciuterminologiimuzycznej)
intranspozycjewłaściwe”(próbyprzełożeniakodumuzycznegonakod
językowy,związanezrozumieniemformymuzycznej).Funkcjonują
one,wjejopinii,jakostałykomponentpisarstwa(nmuzycznainterme-
dialnośćtekstówWitkiewicza”),istanowiąegzemplifikacjękoncepcji
filozoficzno-estetycznych.
Dwiekolejnerozprawytoprzekrojoweujęcia,propozycjeanaliz
międzyinnymiznanychfrancuskichpowieści.ArtykułAnnyOpie-
li-MrozikprzynosicałościoweomówienietwórczościAndréGide’a,
postrzeganejprzezpryzmatsztukidźwięków,zgodniezwyjściowym
założeniem,iżstajesięonazasadniczymźródłemaktywnościpisar-
skiej-począwszyodautobiograficznychZeszytówAndréWaltera
ipierwszychopowiadań,poprzezNotatkioChopinie,potakiepowie-
ści,jakSymfoniapastoralnaiFałszerze.Romanistkazwracauwagęna
gruntownewykształceniemuzycznepisarza(wskazujenadoniosłą
rolęMarcadelaNuxa,nauczycielafortepianu,którystałsiępierwo-
wzoremdlapostaciLaPérouse’azFałszerzy,aktórydlamłodegoGi-
de’abyłmistrzemwprowadzającymgowświatsztuki)ijegozwyczaj
rozpoczynaniadniaodćwiczeńpianistycznych,odgrynafortepianie
stanowiącejswoistyetapprzygotowańdopisania.Podążajączaautor-
skimisugestiamiorazgłosamikrytyki-interpretujeutworyliterac-
kiefrancuskiegopisarzapoprzezodniesieniedoformmuzycznych,
wkategoriach,jaktrzebabystwierdzić,transpozycjiintermedialnej:
wprzypadkuSymfoniipastoralnej(1919)akcentujeznaczeniemodelu
klasycznejsymfonii,wprzypadkuzaśFałszerzy(1926)-powieści,któ-
rąuznajezapróbęwykorzystaniatechnikipolifonicznej-znaczenie
fugi.
Przekrojoweujęciezagadnieńmuzykiwliteraturzeproponuje
równieżJoannaŻurowskawtrakcieanalizyjednejznajważniejszych
inajoryginalniejszychrealizacjiliterackichXXwieku-cyklupowie-
ściowegoMarcelaProustaWposzukiwaniustraconegoczasu(wyd.
1913-1927).Monumentalnedzieło,jakdobrzewiadomo,wielokrotnie
byłołączoneprzezróżnychinterpretatorówzproblematykąmuzycz-
