Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
■wrzody,
■złamania,
■krótszeżycie(oprawiedwadzieścialat,jeśliliczbanegatywnychdoświadczeńzdzieciństwawynosiconajmniejsześć),
■gorszapostrzeganajakośćzdrowia.
•Dolegliwościpsychiczne:
■niskiepoczuciewłasnejwartości,
■depresja(wtymzaburzenieafektywnedwubiegunowe),
■lęk(wtymzaburzeniepaniczne),
■zaburzeniestresowepourazowe(PTSD)izłożonePTSD,
■zaburzenieosobowościtypuborderline,
■zaburzeniezdeficytemuwagiinadaktywnością(ADHD).
•Zachowaniaryzykowne:
■nadużywaniesubstancjipsychoaktywnych(palenietytoniu,zaburzenieużywaniasubstancjipsychoaktywnych,dożylne
stosowanienarkotyków,stosowanielekównareceptęniezgodniezprzeznaczeniem–zażywanieichwzbytdużejilości,zbyt
częstolubbezrecepty,zużywaniewiększej,niżnależy,liczbyrecept),
■próbysamobójcze,
■przedwczesnaaktywnośćseksualna(większeprawdopodobieństwoodbywaniastosunkówseksualnychprzedpiętnastym
rokiemżycia,posiadaniewielupartnerówseksualnych,nastoletnierodzicielstwo,niechcianaciąża),
■przemocwobecpartnerówseksualnych(większeprawdopodobieństwostaniasięofiarąlubsprawcą,wtymtakżeofiarą
gwałtu),
■biernośćfizyczna,
■skłonnośćdopopełnianiaprzestępstw.
•Zaburzeniafunkcjonowania:
■wyzwaniadotycząceżyciazawodowegolubfinansów(poważneproblemyzwykonywaniempracylubkoncentracją,absencja,
poważneproblemyfinansowe,niższedochody),
■kłopotyzpamięcią,
■większaliczbazwiązkówmałżeńskich,
■słabszewynikiwnauce.
Traumaprzeżytawewczesnymdzieciństwiemożeukryćsięgdzieśgłęboko,alekiedyśpowróciizacznienas
prześladować.
JamesGarbarino
Jaksilnympredyktoremowychzaburzeńsąnegatywnedoświadczeniazdzieciństwa?Gdyliczbatakichdoświadczeńwynosi
conajmniejcztery(wporównaniudoichcałkowitegobraku),wówczaspoziomryzykazwyklewzrastaoddwóchdopięciurazy.
Ryzykojestjeszczewyższewprzypadkualkoholizmu(wzrostsiedmiokrotny),próbsamobójczych(wzrostdwunastokrotny)oraz
trudnościwuczeniusięiproblemówbehawioralnych(wzrostnawetrzędutrzydziestutrzechrazywprzypadkuproblemów
związanychzADHD,którejestczęstobłędniediagnozowanejakozaburzenieafektywnedwubiegunowe).Pojedynczorozpatrywane
negatywnedoświadczeniazdzieciństwacharakteryzująsięmniejwięcejpodobnympoziomemryzykawystąpieniaprzykrych
konsekwencji.
Badanianaukowenadnegatywnymidoświadczeniamizdzieciństwadoprowadziłydosformułowanianastępującychwniosków:
•Negatywnedoświadczeniazdzieciństwasąskumulowanymiczynnikamiryzykadlasiedmiuzdziesięciugłównychprzyczyn
zgonów,niezależnieodpoziomudochodów,rasy,dostępudoopiekimedycznejiedukacji.
•Czasnajczęściejnieleczyranzwiązanychztegorodzajudoświadczeniami,ajedynieprzesłaniaból.
•Imwcześniejwżyciudzieckawystąpinegatywnedoświadczenie,tymtrudniejsobieznimporadzić,zwłaszczawprzypadkubraku
wsparciazestronyzaufanejosobydorosłej.
•Częstoleczymyobjawyzaburzeniazamiastpróbowaćdotrzećdojegokorzeni,czylidonegatywnychdoświadczeńzdzieciństwa.
•Próbawpierwotnymbadaniuograniczałasięprzedewszystkimdodośćzamożnychprzedstawicieliwyższejklasyśredniej–osób
białych,dobrzewykształconych,mającychdobrąpracęiubezpieczeniezdrowotne.Skutkinegatywnychdoświadczeńzdzieciństwa
idolegliwościznimizwiązanesączęstoznaczniepoważniejszewprzypadkugrupwysokiegoryzyka,czyliosóbniezamożnych,
mieszkającychwmiastach,przedstawicielimniejszości,wojskowychiwięźniów.
Statystykitesąalarmujące,aledziśjużwiemy,żeznającwyzwania,przedjakimistoimy,mamywielemożliwościprzeciwdziałania
skutkomnegatywnychdoświadczeńzdzieciństwa.Zacznijwięcodpogłębieniaswojejwiedzynaichtemat.
TwójwyniknaskaliNDD
Wartozdawaćsobiesprawęzobciążeńdlazdrowia,jakieniosąnegatywnedoświadczeniazdzieciństwa(NDD),żebynaczaspodjąć
odpowiedniedziałania.Przykażdymzpodanychpytańzaznaczodpowiedź„Tak”lub„Nie”.
Czyprzedukończeniemprzezciebieosiemnastegorokużycia...
1....któreśzrodzicówlubinnydorosłydomownikczęsto
wyzywalicię,obrażalibądźponiżali?
LUB
zachowywalisięwsposób,którybudziłwtobieobawy,żemożeszdoznaćjakiejśkrzywdyfizycznej?
2....któreśzrodzicówlubinnydorosłydomownikczęsto
popychalicię,przytrzymywali,uderzalibądźczymśwciebierzucali?
LUB
kiedykolwiekuderzyliciętakmocno,żemiałaś/miałeśśladyalbojakieśuszkodzeniaciała?
3....ktośdorosłylubprzynajmniejpięćlatstarszyodciebiekiedykolwiek
dotykałcię,pieściłalbozmuszałdodotykaniajegociaławsposóbseksualny?
Tak
Nie
