Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ogólnacharakterystykaasertywności
15
waniaczłowieka.Wtymujęciuzachowaniaasertywnesądziałaniami,których
celemjestobronaaktualnegostanuposiadania,tj.własnegoterytoriumpsycho-
logicznegoifizycznego,przedagresjąotoczenia,dokonanawsposóbgrzeczny
iuprzejmy,tj.zzachowaniemszacunkudlaprawiuczućinnychludzi(Z.B.Gaś
1984,s.432–433).
R.E.AlbertiiM.L.Emmons(1975,1988)interpretująasertywnośćjako
zachowaniepolegającenawyrażaniuwłasnychprawbeznaruszaniaideprecjo-
nowaniaprawinnychludzi,jednocześniesprzyjająceosiąganiuwłasnychcelów
orazwolneodniepokoju.
Podobnieujmująasertywnośćm.in.:J.Wolpe(1969,s.61),A.A.Lazarus,
A.Fay(1975),A.J.LangeiP.Jakubowski(1976,1977),D.C.RimmiJ.C.Mas-
ters(1979),S.Mika(1987),W.A.Arrindelliin.(1990),J.Mączyński(1991a,
b,1993),P.GilbertiS.Allan(1994),P.Mansfield(1995),G.Lindenfield
(1996),W.Pogorzelski(1999).Autorzy,kładącwswychdefinicjachnaciskna
ekspresjęsiebieorazakcentującskutecznośćdziałania,interpretująasertywność
jakozespółzachowańinterpersonalnychpolegającychnaotwartym,uczciwym,
stanowczym,pozbawionymlęku,winyiwstyduwyrażaniuwłasnychpotrzeb,
uczuć,poglądów,opinii,życzeńipróśborazobronieswoichprawwsposób
akceptowanyspołecznie,nienaruszającyprawinnychosób.
Pogłębionąteoretycznąkoncepcjęasertywnościprzedstawiławpolskiejli-
teraturzenaukowejH.Sęk(1988).Autorkaokreślaasertywnośćjakozespół
umiejętnościocharakterzekompetencjiosobistychwyznaczającychzachowania
wsytuacjachinterpersonalnych,którychcelemjestrealizacjacenionychwarto-
ściosobistychipozaosobistych,rozwójiobronapozytywnegoobrazuwłasnej
osobyisamoakceptacja.Takwięcasertywnośćto„złożonyzespółkompetencji
osobistychpolegającychnaskutecznymdochodzeniudoważnychcelówżycio-
wych,przyrównoczesnymstałympotwierdzaniuiobroniepozytywnegosamo-
obrazu”(H.Sęk1988,s.795).
M.Król-Fijewska(1992),wyjaśniającrozumienieomawianegozjawiska,
zwracauwagę,żeasertywnośćtoumiejętnośćpełnegowyrażaniasiebiewkon-
takciezinnąosobączyosobami,oznaczającanietylkosposóbzachowaniasię
wrelacjachinterpersonalnych,aleispecyficznysposóbmyśleniapodmiotu.
RównieżT.Gillen(1999,s.33)iN.Branden(1998,s.135)podkreślają,że
asertywnezachowaniemusibyćpoprzedzoneaktemasertywnegomyślenia.
H.FensterheimiJ.Baer(1999,s.20)wsposóbnajbardziejjednoznaczny
wychodząpozainterpretowanieasertywnościwkategoriachwyuczonychza-
chowańitraktująjąjakofunkcjędojrzałychizintegrowanychstrukturosobo-
wości,głębokopowiązanązpoczuciemwłasnejgodnościiszacunkiemdosa-
megosiebie.Autorzyutrzymują,żezasertywnościąwiążesięściślesamoakcep-
tacja,tzn.uogólnione,pozytywneustosunkowaniedowłasnejosoby.Człowiek
asertywny,wyrażającsiebiewsposóbotwarty,szczeryiadekwatnydosytuacji,
zawszestarasiędochowaćwiernościsamemusobie,głównymdeterminantem
jegopostępowaniajestzaśpoczucieszacunkudosiebie.Jednostkaasertywna
