Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
WPROWADZENIE
treśćwewnętrznychludzkichprzeżyć,wykraczapozafunkcjekształtowaniaeste-
tycznejwrażliwościczłowiekanapięknoczyteższtukęizmierzadouzasadnienia
swojejcelowościiprzydatnościwkształtowaniuwsensiecałościowym.Rozszerze-
nierefleksjinadnowymwychowaniemestetycznymspowodowało,żewychowanie
estetycznetraktowanejestsynonimiczniezedukacjąkulturalną.
„Edukacjakulturalna”jestterminemnieostrym.Różniautorzynadająmu
sensznaczeniowyodpowiadającyokreślonemuprzedsięwzięciupoznawczemu.
„Edukacja”(łac.education‘wykształcenie,wychowanie’)obejmujewszelkiewpły-
wyosobotwórcze,prowadzącedoukształtowaniasięjednostkiświadomejswoich
możliwościrozwojowych,ougruntowanejtożsamości,zdolnejdoaktywnejsa-
morealizacji,podejmowaniazadańponadosobistychidalekichorazdotwórczego
współdziałaniawróżnychwspólnotach:narodowej,kulturowej,globalnej(Kwie-
ciński,1989).Takrozumianaedukacjajestsynonimemnajszerzejpojętegowycho-
wania,łączącegowpływyosobotwórczespontaniczne,niezorganizowane,procesy
planoweinieplanowe,oddziaływaniainstytucjonalneite,któresągenerowane
wnieformalnychkontaktachmiędzyludźmi,amająceznaczeniewychowawcze
(Jankowski,1993).„Kultura”(łac.cultura–uprawa,kształcenie)zawierawszystko
to,coludzkośćwciągudziejówwytworzyłainagromadziła,coprzekazywałazpo-
kolenianapokolenie–zawieraogółzasad,regułisposobówludzkichdziałań,wy-
tworówludzkiejpracyoraztwórczości,stanowiącydorobekmaterialnyiduchowy
społeczeństw.Edukacjakulturalnajestwięcdziałaniemwkierunkuwielostronne-
gorozwojuczłowiekaiwspieraniemgowosiąganiuwysokiejjakościżycia.
Takpojętaedukacjakulturalnastanowiwspółczesnąwersjękoncepcjipedago-
gicznejznanejjakowychowanieestetyczneczywychowanieprzezsztukę.Koncep-
cjatainterpretujesztukęjakoswoistyśrodekkształtowaniaosobowościzarówno
wzakresiejejkulturyestetycznej,jakiwewszystkichinnychzakresachludzkich
przeżyćidziałań(Wojnar,1986,s.274).
Wychowawcąstajesięautordziełaiwszyscyjegointerpretatorzydookreślają-
cydziełowkolejnychaktachprzekazu–odbioru(Ingarden,1958).Kontaktywy-
chowankówzwszelkimidziełamisztuki,literaturyinaukidająszansęniepomier-
negorozszerzeniaśrodowiskawychowawczegojednostki.Ponadto,dziękidziełom
kultury,wychowanekuzyskujemożliwośćsamodzielnegokształtowaniaswojego
środowiskawychowawczego,zgodniezkierunkiemposiadanychzainteresowań,
poziomemosiągniętegorozwoju,przejawianądynamikąaktywnościiaspiracji
życiowych.Wytworykulturypozwalająwłączyćwsferędoświadczeńjednostki
wprocesiejejwychowawczegorozwojunieograniczonedoświadczenianiezliczo-
nychpokoleńludziiwybitnychpostacihistorii,jakteżludzinależącychdoinnych
społeczeństw(Znaniecki,1973,t.1).
Edukacjakulturalnaczęstoutożsamianajestz„edukacjąhumanistyczną”.
Edukacjakulturalnarozpatrywanawperspektywiekulturyhumanistycznejma
realizowaćnajwznioślejszeideałyczłowiekawjegoharmonijnejrelacjizcałym
