Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(Chrościcki2012).Pochódtendośćsłabojestteż
uchwytnywźródłachpisanych,alezpomocąitym
razemprzychodziSzymonStarowolski(1978:277),
którywkrótkim,aletreściwymżywociehetmana,
dwarazypowracadotegowydarzenia.„Napolach
Kłuszyna-piszenaszdziejopis-takpobiłwojska
moskiewskie,żewybiwszywieletysięcyRusinów
[…]poprowadziłkrólowidoWarszawywtryumfie
samegowielkiegoksięciamoskiewskiegozjego
braćmiizprawiecałymsenatemorazzpatriar-
chą”.Wzakończeniuzaśdodaje:„wpochodzie
tryumfalnymprzyprowadziłkrólowiZygmuntowi
samegowielkiegoksięciaIwanaSzujskiegowraz
zjegobraćmiDymitremiWasylem”(Starowolski
1978:281).Nastąpiłotupomylenieimion,wielkim
księciem,czyraczejcarem,byłoczywiścienieIwan,
leczWasylSzujski.
Tojedyneznaneprzedstawienietriumfuwarszaw-
skiegopowstałozapewnew1634roku,wramach
rozbudowanegocyklumalowidełocharakterzemili-
tarno-triumfalnym,jakimiozdobionojedenzpałaców
Krakowa(il.14).Cykltennieprzetrwałdonaszych
czasów,ainteresującanasscenatriumfuznanajest
zprzerysuwykonanegonapoczątkuXIXwieku
przezjednegozuczniówJózefaBrodowskiego.Toco
widzimynarysunkukolorowanymgwaszemiakwa-
relą,przechowywanymwMuzeumHistorycznym
Krakowa,torodzajkontaminacjitriumfuŻółkiew-
skiegoitriumfówkrólaZygmuntaIII,októrych
mowajestponiżej.Niezwykleciekawejestto,że
nakońcupochodu,zaskutymłańcuchamicarem
ijegobraćmi,jedziekonno,wtowarzystwieŻół-
kiewskiego,przyszłykrólWładysławIVzłań-
cuchemorderuZłotegoRunanapiersiibuławą
wprawymręku(Żukowski2018:91-92).Awięc
omawianeprzedstawienie,owybitniepropagan-
dowymprzesłaniu,wpisanowtematykęsławienia
wiktoriikrólaWładysławaIV.Mamyturodzaj
manipulacjihistorią,albowiemwtriumfiewarszaw-
skim-jakjużzostałopowiedziane-carijegobracia
nieszlipieszowłańcuchach,alejechalikaretą.
30
KrólZygmunt,którywWarszawiewolałoczeki-
waćnadoprowadzenieprzedjegoobliczeSzujskich
niżbraćudziałwparadzie,osobiścieodbyłtriumfy
wWilnieiPoznaniu.Pamiątkąpodrugimznichjest
okolicznościowywierszJanaKrajewskiegoTriumf
poznańskinaradosnąwiktoryjąK.J.M.powzię-
ciuSmoleńska,którysięodprawował3lipca1611
ztakimmiędzyinnymidwuwierszem:
Jużterazniktniewspomniosłusznościwojny,
Jeślitobyłpotrzebnyzaciągiprzystojny
(Nowak-Dłużewski1971:218-219).
Łatwomożemysiędomyślić,żetriumfyipoezja
okolicznościowaodgrywałyniezwykleważnąrolę
wpropagandzie,bywojnamoskiewska,zpoczątku
niepopularna-zpowodujejkosztów-wśród
szlachtyimagnaterii,otrzymałasilniejszewsparcie.
Takwięc-sięgamytupowierszanonimowego
poety-zgotowanotriumfzwycięzcy:
Którymoskiewskiegrodyniedobyte
Posiadł,odebrałskarbyznamienite,
UskromiłzdrajcęSzujskie,Golicyny,
Bojarskiesyny
(Nowak-Dłużewski1971:216).
WprzeciwieństwiedoanonimaiKrajewskiego
Triumfradosnywszystkichobywatelów,jesz-
czejednegowierszopisatamtychczasów,wyrażał
pochwalęnietylekróla,iledowódcówwojsko-
wychwtychwyprawachwojennych.
Ztriumfamiroku1611ikolejnymizwycięstwami
orężapolskiegowiążesięnietylkomonument,po
którymniemalnicjużniezostało,amianowicie
takzwanakaplicamoskiewska,miejscepochówku
Szujskich,wzniesionawmiejscu,gdziewtrzeciej
dekadzieXIXwiekuzbudowanopałacStaszica
(Jamski2012),lecztakżekolumnaZygmuntaIII
ipewienjedynywswoimrodzajuprojekt-marzenie,
rzuconynapapierprzezGiovanniegoBattistę
