Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstępdopolskiegowydania
Każdymłodybadaczzaczynającyswojąprzygodęzepokąnapoleońskąpo-
Francuzów,takiejakAusterlitz,Jena,Frydland,czyWagram.Szczególniete
trafizpewnościąjednymtchemwymienićwielkiezwycięstwaCesarza
trzynajwcześniejszesądośćpowszechnieznane,jakożepierwszeznichzosta-
łoosiągniętenadRosjanami,zktórymiFrancuziwalczyliporazpierwszyod
czasówwojenrewolucyjnychimieliznimikilkarachunkówdowyrównania,
choćbyzpólbitewnychTrebbiczyNovi.Bitwatrzechcesarzypokazałaporaz
kolejnyzaletyżołnierzafrancuskiegoorazdałakolejnezwycięstwowwalce
zniezmordowanymipodtymwzględemAustriakami.Zkoleizwycięstwopod
JenąwrazztymspodAuerstädtspowodowałozniszczeniepotęgipaństwapru-
skiegozaledwiewkilkadniporozpoczęciukampanii.Takspektakularniesuk-
cesyniezdarzałysięwcześniejnawetwnapoleońskichopisachbitew,nie
wspominającjużorzeczywistości,którabyładalekomniejkolorowaodtej
propagandowej.Wreszcietrzeciezwycięstwo,osiągniętenaudalekiejpółnocy”
(zpunktuwidzeniaFrancuzówitegocoprzeżyliichżołnierzepodczasprze-
marszuprzezPolskę,apóźniejnazimowychkwaterach),zapewniłodługo
oczekiwanypokój,októrywołaliweteranipouzwycięstwie”podPruskąIławą.
Zdawałosię,żetenpokójprzyniesieupragnionyokreswypoczynkudlazmę-
czonychwojaków,zktórychwieluczułosięniecoznużonychpoprawiedwóch
latachwojaczki,rozpoczętejwymarszemzobozówznadKanałuLaManche.
Wbrewtwórcomczarnejlegendycesarza,częśćznichfaktycznieniecoodpo-
częła,gdyżporazkolejnyuwróciła”nawojnędopierow1809roku,kiedyprzy-
szłoimwybićzgłowyaustriackiemrzonkio,eufemistycznierzeczujmując,
ukolejnejpróbieodzyskaniautraconychziemiprzywróceniaprestiżuimpe-
riumHabsburgów”
.Itakotodochodzimydoostatniegostarcia,którenadale-
kichprzedpolachstolicyAustriioddaliłonanastępnelatamarzeniaFranciszka
I,jednocześniezapewniającuczestnikomtejkampanii,walczącympostronie
zwycięzcówkolejnelataspokojuilauryzasłużonejsławy.
WartojednakwrócićdobitwypodFrydlandemiowegomłodegobadacza,
którywieojejistnieniu,aleniewieleojejprzebiegu.Jestdośćzaskakujące,że
taksławnestarcieniedoczekałosięosobnegoopracowaniawjęzykupolskim,
alenawetwtakpowszechnymostatnimiczasyjęzykuangielskim,takżenie
możnanarzekaćnanadmiarpublikacji.Pojedynczehasłazencyklopediiwoj-
