Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstępdopolskiegowydania
skowych,nawettakspecjalistycznychjakznanapozycjaRobertaBieleckiego,
czysłownikiDavidaChandlera,lubJeanaTularda1,niedość,żesądośćdrogie,
acozatymidzietrudnedonabycia,towdodatkunieudzielająodpowiedzina
wszystkiepytania,którepojawiająsięwgłowachfascynatów,corazliczniej-
szych(mamynadzieję)wnaszymkraju.Takwięcprzychodzisięgaćdowiecz-
neżywegoiniezastąpionegoKukiela,lubtakichpozycjijakopracowanieSum-
mervilla,którewskrótowysposóbopisujewalkikampaniinaziemiachpol-
skichodkońca1806roku,ażdoFrydlanduiTylży2.
Brakdziełwjęzykuangielskimmożebyćtłumaczonykoniecznościąsięgnię-
ciawopracowaniukampaniipoźródłaipracewjęzykuniemieckim,lubrosyj-
skim,cojakwiadomonietylkonaszymrodzimymnaukowcomprzysparza
czasemproblemów.Mimowszystkojednakdziwifakt,żedodzisiajniedocze-
kaliśmysiępolskiegoautora,którynapisałbymonografiętegostarcia,które
przecieżmiałotakważkieznaczeniedlahistoriinaszegokraju,azwłaszczana-
rodzinKsięstwaWarszawskiego.
WzwiązkuztympracaJ.ArnoldaiR.Reinertsenazpewnościąprzyczynisię
dorozjaśnieniaciemności,wjakichbłądządotychczasentuzjaścisztukiwojen-
nejprzełomuXVIIIiXIXwieku.Donichbowiemprzedewszystkimkierowane
jesttodzieło,bomimo,iżjedenzautorówjesthistorykiemwojskowości,to
napisanejestonowbardzoprzystępnymstylu,nawetudlazwykłychzjadaczy
chleba”
.Opróczrozważańnaszczeblustrategicznymautorzyschodzączęstodo
walkmałychjednostek,anawetdramatówposzczególnychżołnierzy,dzięki
czemutrudnosięnudzićwczasielektury.Dodatkowymwaloremsąliczne
mapyobjaśniającesytuacjeoperacyjnąitaktycznąnapoluwalki.Zdrugiejstro-
nyolbrzymiabibliografiaicytowanadziękitemudużaliczbapamiętnikówbez-
pośrednichuczestnikówtamtychwydarzeńwzbogacaopisipozwalaniejako
uspojrzećprzezramię”nato,jaknasiprzodkowietoczyliwalkiwczasachdomi-
nacjikarabinówskałkowychiwciążpowszechnejbronibiałej.Mówiącona-
szychprzodkachnienadużywamzaufaniaczytelnika,gdyżpopierwszePolacy
równieżbraliudziałwwojnie,którazapewniłaimniepodległość,aleprzywołuję
równieżnaszychpamiętnikarzy,zktórychdziełkorzystaliobajautorzy.
Nieznaczytooczywiście,żetapracanienadajesiędlaamatorów,niecoam-
bitniejszegoopisywaniasztukiwojennej,czynaukowców.Moimskromnym
zdaniemkażdyznajdziewniejcośdlasiebie,ajeślinawetbędziemiałodmien-
nezdanie,toprzynajmniejodniesietakąkorzyśćztejlektury,iżwzbudzi
wnimchęćdodyskusji,którejakwiadomosąbardzoistotnymczynnikiem
rozwojunaukowegobadańnadkażdąepoką.Inaczejbowiemniebyłobysensu
tworzeniakolejnychdziełnauopisany”jużtemat–wszakwszyscybyonim
wiedzieliimielitakiesamozdanie.
1ChodziopraceR.Bieleckiego,EncyklopediaWojenNapoleońskich,Warszawa2001;D.Chandlera,
DictionaryoftheNapoleonicWars,Chatham1999;D.Chandlera,TheCampaignsofNapoleonicWars,
NewYork1973;J.Tulard,DictionnaireNapoléon,Paris1999.Dlaprzykładutaostatniapozycja
(którawdodatkuniedotyczytylkosprawmilitarnych),kosztujewtejchwiliwsprzedażyinternetowej
ponad60euro.
2M.Kukiel,WojnyNapoleońskie,Warszawa1927;Ch.Summerville,PolskakampaniaNapoleona,
Warszawa2008.
