Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Ekstatycznypodróżnik(MojapodróżpoCzechach)
Przyjrzyjmysięnajpierwwarstwiefaktograficznejutworu.Już
pobieżnalekturawierszapozwalarozpoznaćaluzjędodwóchwyda-
rzeń,któreznajdująpotwierdzeniewinnychtekstachMiłoszaztego
okresu(lubdotegookresunawiązujących).Topodróżpociągiem
zPragidobawarskiegoLindau
8
orazkrótkipobytwPilźnie,mieście
położonymwpółnocnejczęściCzechniedalekogranicyzNiemca-
mi
9
.Tematykawierszaniesprowadzasięjednakwyłączniedoopisu
młodzieńczejeskapady.Odnajdujemywnimtakżealuzjedospraw
osobistych.Kiedywdrugiejzwrotcepodmiotlirycznymówi:niczu-
łemwustachleciutkiewzruszenie/ja,amalgamatŻydaiLitwina”,
chodzimuzapewneodwierzeczy–onawiązaniedouniwersalnego
motywuŻydaWiecznegoTułacza,aletakżeodywagacjenatemat
rodzinnejgenealogii
10
.Ostatniwiersztrzeciejzwrotki,zapisany
jakozdanieujętewnawias:njednakpogodniewspominałemiją”,
potraktowaćmożnazkoleijakoliterackązabawę(niezbytudaną
próbęzastosowaniatuwimowskiegorymudosłowanbiją”zwersu
drugiegotejsamejzwrotki),aleteżjakozawoalowanąaluzjędoś
Nowłaśnie,czydoPolski,ngdzieteżczasembiją”(wdomyśle:gdzie
dochodzidoantysemickichburd)?Czymożeraczejdojakiejśprzy-
godnejkochanki,którąpoznałdwudziestoletnitrubadurpodczas
swojegokilkudniowegopobytuwPradze?Potwierdzeniemerotycz-
negotropuinterpretacyjnegobyłobyowenszczęściedelikwenta”,
czytaniaiinterpretowania,leczwydarzeniem,wktórymmożemywziąćudział,
miejscem,wktórymmożemysięznaleźćobokjęzyka,byuczestniczyćwjego
działaniu.EfektemtegodziałaniasąnarodzinyIdei,czystegopojęcia”(G.Jan-
kowicz,Czyjamowa?,nTygodnikPowszechny”2011,nr52,dodatek:Miłoszjak
świat.RodzinnaEuropa,s.18).
8
WbawarskimLindaunadJezioremBodeńskimrozpoczęłasięwyprawawodna
trójkiprzyjaciół.ZakupionyprzezMiłoszakajak(kanadyjka)dojechałtampocią-
giemzPragi,natomiastCzesławwysiadłwcześniej,wPilźnie,idotarłdoLindau
pokilkudniach(zob.przyp.9).
9
WliściedoJarosławaIwaszkiewiczaz12września1931rokuMiłosznapisał:
nZwiedzałempodrodzeokolicePilzna,zawierałemznajomościzchłopami.
Czechosłowacjapodobałamisięiczułemsiętudziwnieswojsko.Możedzięki
temu,żeporozumiećsięwszędziemogłempolsko-rusko-czeskimdialektem,no
ipewnąrolęodegrałasympatiaCzechówdlaturystówiichsakiewki”(C.Miłosz,
J.Iwaszkiewicz,Portretpodwójny,dz.cyt.,s.42).
10
DalekikrewnyCzesławaOskarW.deLubiczMiłosz,pochodzącyztzw.druj-
skiejliniiroduMiłoszów,byłpoojcuLitwinem,pomatcezaśŻydem.Czesła-
waiOskarałączyłazażyłaprzyjaźń.Piszęotymwinnymrozdzialetejksiążki
pt.WtajemniczenieifascynacjaosobąOskaraW.Miłosza(„Czeladnik”,„Dobroć”).
