Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Multilateralizmregionalizmuwschodnioazjatyckiegowsensiepolitycznym
możnapostrzegaćprzezpryzmatteoriiJohnaRuggiego20.Nawartościzwiązane
zideąmultilateralizmu,naktórychopartesąpolitykizagraniczne,kładziesię
nacisknietylkowretorycewykorzystywanejprzezliderówpolitycznychregio-
nu,aleiwypowiedziachopisującychgoanalityków.
Multilateralizmwregionalizmiewschodnioazjatyckimwynikarównieżzwie-
lościinstytucji,któremajądoprowadzićdowyłonieniawspólnoty.Rozmnaża-
jąsięsiecipolityczne,gospodarczeispołeczne,asprawyregionalnesąkierowa-
neprzezdziałaniazbiorowe.LideremiinicjatoremtychinstytucjijestASEAN,
anieoddzielnemocarstwa,któresątuobecne,takiejakStanyZjednoczo-
ne,ChinyiJaponia.Mnogośćpojawiającychsięinstytucjiiforówkonsultacji
możnazinterpretowaćwróżnysposób.Częstozjawiskotoopisywanejestjako
niewydolnośćstruktur,niemożnośćwypracowaniajednolitegostanowiska.
Dlainnych,wręczprzeciwnie,cechąwschodnioazjatyckiegoregionalizmujest
dochodzeniedowiększejefektywnościinstytucjipoprzezkonsultacje,negocja-
cjeizasadękonsensusu,dziękiktórejpodejmowanesądecyzje.Multilateralizm
takiczęstookreślasięmianemAsian(ASEAN)way–azjatyckimsposobemra-
dzeniasobiezglobalnymiwyzwaniami,podkreślającnieingerencjęwsprawy
wewnętrzneczłonkówidobrowolnewykonywaniedecyzjiregionalnych,gwa-
rantującychwzmocnienieochronysuwerenności.
Spojrzenienastosunkidwustronnewtymkontekściegwarantujezwró-
cenieuwaginawalkęosuwerennośćkształtowaniapolitykizagranicznej
niezależnieodaspiracjimocarstw–USA,ChinczyRosji–wobecWietna-
mu0Krajtenjestbowiemczęściąregionunietylkowsensiegeograficznym,
aleipolitycznym,ajegostrategiajestmocnoosadzonawmultilateralnych
wyborachAzjiPołudniowo-Wschodniej0
Analizapolitykizagranicznejpaństwaibudowarelacjizewnętrznychsąpod-
porządkowanetakwieluczynnikom,żeniesposóbograniczyćsiędowybranych
klasycznychmetod.Wksiążceznajdujesięwieleodwołańdoznaczeniapolityki
wewnętrznejpaństwa,zwłaszczaWietnamu,botogłówniezmianyjegokoncep-
cjistrategicznychwpływałynarelacjezeStanamiZjednoczonymi.Tutajinspi-
racjąmożebyćchociażbydorobeknaukowyPeteraGourievitcha,któryzwra-
cauwagęnazależnościmiędzypolitykąwewnętrznąizewnętrznąpaństwa
21
.
Natentematpisalirównieżpolscybadacze,RyszardZiębaiTeresaŁoś-Nowak.
Nakoniecuwagmetodologicznychpozwolęsobieprzytoczyćideę
prof.MarkaPietrasia,któryzdecydowanieopowiadasięzakoniecznościąsię-
20J.G.Ruggie,Multilateralism:TeAnatomyoftheInstitutions,nInternationalOrganization”1992,
Vol.46,No.3,s.561–598.
21Zob.:P
.Gourevitch,TeSecondImageReversed:TeInternationalSourcesofDomesticPolitics,
nInternationalOrganizations”1978,Vol.32,No.4,s.881–912.
